حسابداری مالی
مرضیه پورساعدی؛ محمود همت فر؛ سید عنایت‌اله علوی؛ رویا نصیرزاده
چکیده
هدف این مطالعه، مدل‌سازیِ تشخیصِ تقلب مالی شرکتها تحتِ اجرای ارزیابی الگوریتم‌های مطلوبیتِ شبکه عصبی مصنوعی می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از فرآیندهای برنامه‌ریزی مجذوری «QP» در الگوریتم‌های شبکه عصبی مصنوعی، تلاش شده است تا طی چندین مرحله براساس دادههای زمانی 1392 تا 1401، اقدام به تعیین الگوریتم پایه در وهله‌ی اول ...
بیشتر
هدف این مطالعه، مدل‌سازیِ تشخیصِ تقلب مالی شرکتها تحتِ اجرای ارزیابی الگوریتم‌های مطلوبیتِ شبکه عصبی مصنوعی می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از فرآیندهای برنامه‌ریزی مجذوری «QP» در الگوریتم‌های شبکه عصبی مصنوعی، تلاش شده است تا طی چندین مرحله براساس دادههای زمانی 1392 تا 1401، اقدام به تعیین الگوریتم پایه در وهله‌ی اول و انتخاب پارامترهای تکنیکال شبکه عصبی مصنوعی در وهله‌ی دوم گردد. سپس با توسعه یک مدل تشخیصی براساس دو مقیاس آزمون و کنترل، الگوریتم‌هایی فر ابتکاری که بالاترین ضرایب دقت در پیش‌بینی صحت تقلب مالی را دارند، در سطح شرکتهای بازار سرمایه مورد بررسی قرار گیرند. لذا براساس فرآیند نمونه گیری سیستماتیک، تعداد 95 شرکت بورس اوراق بهادار انتخاب شدند تا براساس 950 مشاهده (سال-شرکت)، حد فاصل شرکتهای دارای سلامت مالی با شرکتهای دارای احتمال تقلب مالی از طریق دهک‌بندی تعیین گردد و شرکتهای قرار گرفته در دهک‌های دارای تقلب مالی، از طریق پارامترهای مطلوبیت شبکه عصبی مصنوعی مورد بررسی قرار گیرند. نتایج مطالعه نشان داد، الگوریتم یادگیری بدون نظارت که شامل مجموعه پارامترهای ارزیابی مبتنی بر الگوریتم فرا ابتکاری است، از صحت پیش‌بینی‌های مبتنی بر دادههای برآورده شده بالاتری برخوردار می‌باشد. همچنین نتایج ناشی از صحت پیش‌بینی تقلبهای مالی شرکتهای دهک‌بندی شده براساس دو الگوریتم انتخابی ژنتیک و کلونی زنبور عسل نشان می‌دهد، الگوریتم کلونی زنبور عسل از ضریب دقت بالاتری در پیش‌بینی صحت احتمال تقلب شرکتهای مورد بررسی برخوردار است.
حسابداری مالی
طیبه غریبی؛ نعمت رستمی مازویی؛ آذر مسلمی؛ مسعود طاهری نیا
چکیده
هدف این مطالعه ارائه‌ی چارچوب حسابداریِ دارایی‌های دیجیتال و ارزیابیِ محورهای شناسایی شده براساس ماتریس‌های متقابل می‌باشد. روش شناسی این مطالعه در دسته پژوهش‌های اکتشافی و توسعه‌ای قرار می‌گیرد که با ترکیب فرآیند جمع آوری داده‌ها در بخش کیفی و کمّی، اولاً به دنبال ارائه‌ی یک چارچوب نظری براساس رویکرد گلیزر (1992) در فرآیند گرندد ...
بیشتر
هدف این مطالعه ارائه‌ی چارچوب حسابداریِ دارایی‌های دیجیتال و ارزیابیِ محورهای شناسایی شده براساس ماتریس‌های متقابل می‌باشد. روش شناسی این مطالعه در دسته پژوهش‌های اکتشافی و توسعه‌ای قرار می‌گیرد که با ترکیب فرآیند جمع آوری داده‌ها در بخش کیفی و کمّی، اولاً به دنبال ارائه‌ی یک چارچوب نظری براساس رویکرد گلیزر (1992) در فرآیند گرندد تئوری می‌باشد و ثانیاً به منظور تعیینِ مؤثرترین مولفه‌ی محوری پیاده‌سازی حسابداری دارایی‌های دیجیتال نیز از فرآیند رتبه بندی تفسیری بهره برده میشود. ابزار مورد استفاده در بخش کیفی مصاحبه با خبرگانی می‌باشد که از طریق نمونه گیری نظری و گلوله برفی انتخاب می‌شوند و ابزار بخش کمّی مطالعه نیز، چک لیست‌های مقایسه‌ی زوجی سطری «i» و ستونی «j» می‌باشد. نتایج بخش کیفی مطالعه طی 12 مصاحبه‌ی انجام شده، حکایت از شناسایی 4 مقوله، 5 مولفه و 25 مضمون مفهومی دارد که با تأیید پایایی محورهای اصلی مطالعه از طریق تحلیل دلفی فازی، چارچوب نظری پدیده‌ی مورد بررسی ارائه شد. نتایج بخش کمّی مطالعه نیز نشان داد، مولفه‌ی محوریِ رعایت کنترل‌های داخلی دارایی‌های دیجیتال «J4» به دلیل مجموع امتیازهای ماتریسی، مهمترین مکانیزم پیاده‌سازی حسابداری دارایی‌های دیجیتال در بستر شرکتهای بازار سرمایه می‌باشد که میتواند ظرفیت‌های اطلاعاتیِ استفاده‌کنندگان را تقویت نماید.
حسابداری مالی
پویان محمدی؛ حمیده اثنی عشری؛ محمدحسین صفرزاده
چکیده
هدف گزارشگری مالی ارائه واقعیت‍های تجاری است. در این میان نگرانی فزاینده‍ای وجود دارد که گزارشگری مالی بیش‌ازحد پیچیده شده است. بر همین اساس هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین الگوی پیچیدگی گزارشگری مالی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 26 نفر خبره در حوزه گزارشگری مالی است. دادههای ...
بیشتر
هدف گزارشگری مالی ارائه واقعیت‍های تجاری است. در این میان نگرانی فزاینده‍ای وجود دارد که گزارشگری مالی بیش‌ازحد پیچیده شده است. بر همین اساس هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین الگوی پیچیدگی گزارشگری مالی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 26 نفر خبره در حوزه گزارشگری مالی است. دادههای پژوهش با استفاده از روش مصاحبه و به‌صورت نیمه ساختار‍یافته جمعآوری شد. مقوله محوری پژوهش حاضر پیچیدگی گزارشگری مالی است که 12 علت شامل درک مفهوم پیچیدگی، دانش تهیه‍کنندگان، ساختار سرمایه شرکت، همکاری بین نهادها، نهاد استانداردگذار، نهاد قانون‍گذار، ذات استانداردها، ساختار کنترل‌های داخلی، وضعیت شرکت، هیئت‌مدیره شرکت، مهارت حسابرسان و توان استفاده‍کننده برای آن به‌عنوان شرایط علی شناسایی گردید. پس‌ازآن با توجه به شرایط زمینه‍ای (بستر کلان، بستر صنعت، بستر شرکت، بستر ساختار گزارش) و شرایط مداخله‍گر (میزان اطلاع‍رسانی، ویژگیهای مدیران مالی، عوامل کلی، فناوری‍های نوین)، راهکارهایی (فرمت مناسب گزارش، استانداردگذاری مناسب، اعمال قوانین و مقررات، توانمندسازی منابع انسانی و ساختار کنترلی)، تدوین شد، سپس پیامدهای آن شامل پیامدهای سطح اقتصاد کلان، کاهش هزینه‍ها، سطح شرکت، سطح جامعه، سطح بینالمللی و سطح گزارش، تعیین و الگوی نهایی بر اساس آن ارائه شد.
حسابداری مالی
کامبیز تقی پور؛ نقی فاضلی؛ آرزو خسروانی
چکیده
بینامتنیّت زاییده تفکرات پست‌مدرنیسم جهت توسعه دانش علوم انسانی در تمامی حوزه‌هایی است که میتواند ارتقاء سطح آگاهی و شناخت ذینفعان را توسعه بخشد. استفاده از این مفهوم در دانش حسابداری، کارکرد نوظهوری در عرصه افشاء اطلاعات برای ذینفعان تلقی میشود که می‌توانند به دلیل افزایش قابلیت‌های مقایسه‌پذیری، سطح تصمیم‌گیری‌های مالی ...
بیشتر
بینامتنیّت زاییده تفکرات پست‌مدرنیسم جهت توسعه دانش علوم انسانی در تمامی حوزه‌هایی است که میتواند ارتقاء سطح آگاهی و شناخت ذینفعان را توسعه بخشد. استفاده از این مفهوم در دانش حسابداری، کارکرد نوظهوری در عرصه افشاء اطلاعات برای ذینفعان تلقی میشود که می‌توانند به دلیل افزایش قابلیت‌های مقایسه‌پذیری، سطح تصمیم‌گیری‌های مالی را توسعه بخشد. لذا هدف این مطالعه توسعه‌ی آینده‌نگرانه‌ی کارکرد بینامتنیّت در افشاء اطلاعات فراگیر برای ذینفعان از طریق ماتریس توابع ریاضی می‌باشد. این مطالعه به لحاظ نوع نتیجه، کاربردی تلقی میشود و از منظر هدف، در دسته مطالعه‌های اکتشافی جایگذاری می‌گردد که با استفاده از مدل‌های کمی و کیفی اجرا شده است. مطالعه حاضر از یک نوع روش تحقیق تبعیت نمی‌کند، بلکه به فراخور هر بخش، روش مجزایی را در مسیر پاسخ به سؤال‌های تدوین‌شده بکار می‌برد. لذا می‌توان بر اساس ماهیت جمعآوری، این مطالعه را در دسته پژوهش‌های آمیخته قرار داد. جامعه آماری در بخش کیفی 11 نفر از خبرگان در عرصه‌ی مدیریت مالی و حسابداری بودند و در بخش کمی 30 نفر از مدیران مالی باتجربه شرکتهای بازار سرمایه مشارکت داشتند. نتیجه در بخش کیفی از وجود 6 عامل برای ارزیابی کارکرد بینامتنیّت در افشاء اطلاعات حکایت داشت که بر اساس تحلیل دلفی مورد تأیید قرار گرفت. سپس با انتخاب 2 عامل از 6 عامل شناسایی‌شده به‌عنوان مبنای سناریوپرداری، با انجام تحلیل مضمون، 9 زیر عامل نیز ظهور یافتند. نتیجه کسب در بخش کمی نشان داد، مهمترین سناریو توسعه کارکرد بینامتنیّت در افشاء اطلاعات فراگیر، سناریو سینوسی یا به عبارت توضیحی سناریوی بینامتنیّت عملیاتی می‌باشد که مهمترین پیامد مشروعیت، یعنی مشروعیت اخلاقی را میتواند برای شرکت به همراه داشته باشد.
حسابداری مالی
ابراهیم معدن پیشه؛ محمدرضا عبدلی؛ مریم شهری؛ مهدی صفری گرایلی؛ حسن ولیان
چکیده
این مطالعه تلاش دارد تا چارچوب حسابداری مدیریت با رویکرد شش سیگما را خلق و ابعاد شناسایی شده را مورد ارزیابی قرار دهد. روش مورد استفاده این پژوهش در فاز کیفی گرندد تئوری و در فاز کمّی نسبت به ارزیابی ابعاد شناسایی شده اقدام می کند. دوره پرسشگری مطالعه نیز در بازه زمانی ۶ ماه صورت گرفته است و ابزار مورد استفاده مصاحبه و پرسشنامه می باشد. ...
بیشتر
این مطالعه تلاش دارد تا چارچوب حسابداری مدیریت با رویکرد شش سیگما را خلق و ابعاد شناسایی شده را مورد ارزیابی قرار دهد. روش مورد استفاده این پژوهش در فاز کیفی گرندد تئوری و در فاز کمّی نسبت به ارزیابی ابعاد شناسایی شده اقدام می کند. دوره پرسشگری مطالعه نیز در بازه زمانی ۶ ماه صورت گرفته است و ابزار مورد استفاده مصاحبه و پرسشنامه می باشد. در این مطالعه ابتدا اندیشمندان حوزه حسابداری مدیریت از طریق مصاحبه مشارکت داشتند، سپس اعضای تخصصی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران در خصوص ارزیابی ابعاد شناسایی شده، اظهارنظر نمودند. نتایج در بخش کیفی منجر به خلق یک چارچوب نظری ۸ ضلعی شده است که تفسیر کننده پدیده محوری مطالعه می باشد. همچنین در فاز دوم مطالعه نیز محوری ترین معیارِ شناسایی شده پدیده مطالعه یعنی معیار تجزیه و تحلیل سود انتخاب شد. نتایج بدست آمده می تواند سطح تکنیک گرایی تحلیلی در خصوص کارکردهای پاسخگویی شرکت ها به ذینفعان را توسعه بخشد. نتایج بدست آمده می تواند سطح تکنیکگرایی تحلیلی در خصوص کارکردهای پاسخگویی شرکت ها به ذینفعان را توسعه بخشد.
حسابداری مالی
عباس افلاطونی؛ محمد خطیری
چکیده
مدیریت سود از طریق تغییر طبقه‌بندی اقلام صورت سود و زیان موضوعی است که در سال‌های اخیر موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته و در پژوهش‌های داخلی نیز به‌صورت محدود به آن پرداخته شده است. به‌علاوه، با آن‌که پژوهش‌های خارجی تأثیر همه‌گیری کووید 19 بر مدیریت سود را موردتوجه قرار داده‌اند؛ در پژوهش‌های داخلی شواهد تجربی خاصی در خصوص شرکتهای ...
بیشتر
مدیریت سود از طریق تغییر طبقه‌بندی اقلام صورت سود و زیان موضوعی است که در سال‌های اخیر موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته و در پژوهش‌های داخلی نیز به‌صورت محدود به آن پرداخته شده است. به‌علاوه، با آن‌که پژوهش‌های خارجی تأثیر همه‌گیری کووید 19 بر مدیریت سود را موردتوجه قرار داده‌اند؛ در پژوهش‌های داخلی شواهد تجربی خاصی در خصوص شرکتهای ایرانی ارائه نشده است. در این راستا، پژوهش حاضر وجود پدیدۀ مدیریت سود از طریق تغییر طبقه‌بندی را بررسی کرده و آن را در سال‌های شیوع کووید 19 و سایر سال‌ها، مقایسه نموده است. برای این منظور، از دادههای 137 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازۀ زمانی 1402-1391 (1644 مشاهده) استفاده شده است. در برازش مدل‌ها، ضمن کنترل اثرات سال‌ها و صنایع، رویکرد حداقل مربعات تعمیم‌یافته به‌کاررفته است. نتایج پژوهش مؤیّد وجود پدیدۀ مدیریت سود از طریق تغییر طبقه‌بندی در شرکتهای ایرانی است. افزون بر آن، یافتهها نشان می‌دهد که در قیاس با سایر سال‌های موردبررسی، در دورۀ شیوع کووید 19، مدیریت سود از طریق تغییر طبقه‌بندی شدّت یافته است. نتایج آزمون‌های استحکام با به‌کارگیری دورۀ زمانی متفاوت برای شیوع کووید 19 و استفاده از مقادیر رتبه‌ـ دهکی متغیرها، مؤید یافته‌های اصلی پژوهش است
حسابداری مالی
لیلا فرویزی؛ سکینه سجودی؛ حسین اصغرپور؛ جعفر حقیقت
چکیده
متغیرهای حسابداری شرکت دارای اطلاعات ارزشمندی برای ارزیابی ریسک سیستماتیک هستند. این ایده برای محققان بسیار جذاب است، چرا که اندازهگیری مبتنی بر بازار ریسک سیستماتیک دارای ایرادهایی از جمله عدم امکان اندازهگیری ریسک سیستماتیک شرکت‌هایی که سهام آنها در بازار سهام مبادله نمی‌شود، است. در این راستا تحقیقات متعددی که ریسک سیستماتیک ...
بیشتر
متغیرهای حسابداری شرکت دارای اطلاعات ارزشمندی برای ارزیابی ریسک سیستماتیک هستند. این ایده برای محققان بسیار جذاب است، چرا که اندازهگیری مبتنی بر بازار ریسک سیستماتیک دارای ایرادهایی از جمله عدم امکان اندازهگیری ریسک سیستماتیک شرکت‌هایی که سهام آنها در بازار سهام مبادله نمی‌شود، است. در این راستا تحقیقات متعددی که ریسک سیستماتیک را به انبوهی از متغیرهای حسابداری شرکت مرتبط می‌کنند، انجام شده است. اکثر مطالعات از روش رگرسیون کلاسیک استفاده نموده‌اند که ایراد اساسی این روش، تمرکز بر چند متغیر محدود برای حفظ درجه آزادی در یک سطح قابل قبول بوده است. مطالعه حاضر با بکارگیری روش میانگین‌گیری مدل بیزین این محدودیت را رفع نموده است. این مطالعه با بکارگیری دادههای 55 شرکت از بورس تهران در فاصله سال‌های 1389تا 1402به بررسی اثر 58 متغیر مختلف حسابداری بر ریسک سیستماتیک این شرکتها پرداخته و مهمترین متغیرهای تعیین کننده ریسک سیستماتیک را مشخص نموده است. بر اساس نتایج تخمین از مجموعه متغیرهای مورد بررسی در مجموع 5 متغیر دارای بیشترین تاثیر بر ریسک سیستماتیک بوده که از میان آنها اندازه شرکت در رتبه اول قرار دارد. متوسط ضریب این متغیر مثبت است. در رتبه دوم و سوم به ترتیب گردش دارایی و کارایی عملیاتی قرار دارند. ضریب متوسط کارایی عملیاتی منفی است و متوسط ضریب گردش دارایی مثبت است. در رتبه چهارم نسبت بدهی بلندمدت به حقوق صاحبان سهام با ضریب مثبت قرار دارد. در نهایت پنجمین متغیر توضیحی نسبت ارزش بازاری بنگاه به ارزش دفتری کل دارایی ها است که اثر منفی بر ریسک سیستماتیک دارد.
ساختار سرمایه
ساره محسن؛ نرگس حمیدیان؛ سید عباس هاشمی
چکیده
ریسک سقوط قیمت سهام که به‌عنوان یک رخداد نامطلوب تعریف میشود، پدیده‌ای همه‌گیر در سطح بازار است. بدین معنی که کاهش قیمت سهام تنها به یک سهام خاص منحصر نمی‌شود، بلکه تمام سهام موجود در بازار را شامل میشود. سقوط قیمت سهام منجر به متضرر شدن سهامداران و سرمایه‌گذاران و همچنین افت بازار سرمایه می‌گردد، ازاین‌رو توجه به عوامل مؤثر ...
بیشتر
ریسک سقوط قیمت سهام که به‌عنوان یک رخداد نامطلوب تعریف میشود، پدیده‌ای همه‌گیر در سطح بازار است. بدین معنی که کاهش قیمت سهام تنها به یک سهام خاص منحصر نمی‌شود، بلکه تمام سهام موجود در بازار را شامل میشود. سقوط قیمت سهام منجر به متضرر شدن سهامداران و سرمایه‌گذاران و همچنین افت بازار سرمایه می‌گردد، ازاین‌رو توجه به عوامل مؤثر بر این پدیده از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر نوسان جریانهای نقد عملیاتی صنعت بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام با در نظر گرفتن عدم قطعیت سیاست اقتصادی و محافظه‌کاری شرطی در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا تعداد 136 شرکت در دوره زمانی 1391 تا 1401 به روش غربالگری انتخاب شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیل رگرسیون و دادههای تابلویی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نوسان جریانهای نقد عملیاتی صنعت بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام تأثیر مثبت و معناداری دارد. علاوه بر این، عدم قطعیت سیاست اقتصادی تأثیر مثبت نوسانات جریان نقد عملیاتی صنعت را بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام را تشدید میکند و محافظه‌کاری شرطی حسابداری تأثیر مثبت نوسان جریانهای نقد عملیاتی صنعت بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام را تضعیف میکند.
حسابداری مالی
شادی حسن زاده؛ خدیجه اسلامی؛ مانا فراهی
چکیده
امروزه دانش، نوآوری و تکنولوژی نقش غیرقابل‌انکاری در فرایند رشد و توسعه اقتصادی دارند و امنیت حقوق مالکیت معنوی از مهمترین و چالش‌برانگیزترین عوامل مؤثر بر نوآوری است. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر حمایت از مالکیت معنوی بر نوآوری با توجه به نقش میانجی مخارج تحقیق و توسعه و محدودیت‌های مالی در ۱۱۹ شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق ...
بیشتر
امروزه دانش، نوآوری و تکنولوژی نقش غیرقابل‌انکاری در فرایند رشد و توسعه اقتصادی دارند و امنیت حقوق مالکیت معنوی از مهمترین و چالش‌برانگیزترین عوامل مؤثر بر نوآوری است. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر حمایت از مالکیت معنوی بر نوآوری با توجه به نقش میانجی مخارج تحقیق و توسعه و محدودیت‌های مالی در ۱۱۹ شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره ۱۳۹۷–1401 با روش تحلیلی- همبستگی موردبررسی قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیه‌ها مبتنی بر الگوی رگرسیونی نشان می‌دهد که حمایت از مالکیت معنوی سبب توسعه نوآوری در شرکتها میشود و مخارج تحقیق و توسعه و محدودیت‌های مالی نقش میانجی دراین‌ارتباط دارند. نتیجه‌گیری میشود که با افزایش حمایت از مالکیت معنوی از نوآوران در برابر تقلید و سرقت ایده و اختراع، شرکتها برای سرمایه‌گذاری در فعالیتهای نوآورانه بیشتر ترغیب شده و با دریافت حقوق انحصاری، سود و بازده سرمایه‌گذاری بیشتری کسب می‌نمایند. همچنین، تأیید اثر میانجی‌گری مخارج تحقیق و توسعه و محدودیت مالی نشان داد که با افزایش حمایت از مالکیت معنوی و ایجاد بازخورد مثبت برای سرمایه‌گذاران، محدودیت‌های مالی کاهش‌یافته و این خود باعث اختصاص بودجه بیشتری به فعالیتهای نوآورانه میشود. نتایج این مطالعه میتواند به سیاست‌گذاران، تدوین‌کنندگان استانداردها و قانون‌گذاران کمک نماید تا با شناخت بیشتر از ابعاد و پیامدهای مثبت و منفی حمایت از مالکیت معنوی، نسبت به تقویت کارکردهای ملی آن اقدام نمایند و بر اساس آن، سیاست‌های تشویقی لازم برای ترغیب شرکتهای حاضر در بازار سرمایه اتخاذ نموده و بدین ترتیب، فعالیتهای نوآوری در شرکتها را ترویج دهند.
شاخص سودآوری
رضا ملک؛ حسین فخاری
چکیده
چکیده تأثیر عامل سیاست و نظارت سیاسی بر بازار سرمایه سبب شده تا سهم زیادی از پژوهش‌های حسابداری و مالی با مباحث سیاسی مرتبط باشد. به همین جهت پژوهش حاضر درصدد بوده است تا تأثیر انتخابات ریاست‌جمهوری بر مدیریت سود تعهدی و واقعی را با درنظرگیری نقش تعدیل‌کنندگی "ساختار مالکیت" به دلیل اهمیت آن مورد بررسی قرار دهد. به این منظور اطلاعات ...
بیشتر
چکیده تأثیر عامل سیاست و نظارت سیاسی بر بازار سرمایه سبب شده تا سهم زیادی از پژوهش‌های حسابداری و مالی با مباحث سیاسی مرتبط باشد. به همین جهت پژوهش حاضر درصدد بوده است تا تأثیر انتخابات ریاست‌جمهوری بر مدیریت سود تعهدی و واقعی را با درنظرگیری نقش تعدیل‌کنندگی "ساختار مالکیت" به دلیل اهمیت آن مورد بررسی قرار دهد. به این منظور اطلاعات مربوط به 122 شرکت پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران به روش حذف سیستماتیک طی سال‌های 1384- 1401 انتخاب شده و به روش همبستگی - رگرسیونی چندگانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌است. یافتهها نشان داده است، انتخابات ریاست‌جمهوری تأثیر منفی و معناداری بر میزان مدیریت سود تعهدی و واقعی شرکتها دارد. همچنین با تفکیک صنایع بر اساس ویژگی سیاسی نشان داده شد که در سال‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، صنایع سیاسی از طریق مدیریت سود تعهدی و صنایع غیرسیاسی از طریق مدیریت سود واقعی اقدام به مدیریت سود می‌نمایند. همچنین یافتهها نشان داده است که ساختار مالکیت (میزان مالکیت نهادهای سرمایه‌گذار) نقش تعدیل‌گری در اثر انتخابات ریاست‌جمهوری بر مدیریت سود تعهدی و واقعی ندارد. این یافته‌هانشان می‌دهد که در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری به دلیل افزایش حساسیت و نظارت ارکان مختلف اجتماعی و سیاسی بر عملکرد مدیران "هزینۀ سیاسی" افزایش می‌یابد که این افزایش موجب کاهش مدیریت سود (تعهدی و واقعی) در شرکتها میشود.
حسابداری مالی
حیدر حسین نصر؛ حمزه دیدار؛ غلامرضا منصورفر
چکیده
هدف این پژوهش بررسی وجود انگیزههای مرتبط با فرضیه‌های خیریه، علامتدهی و سرمایه‌گذاریِ مسئولیتپذیری اجتماعی و همچنین نقش کیفیت گزارشگری مالی در ایجاد این انگیزه‍ها در صورت وجود است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر اجرا و بررسی رابطه بین متغیرها در شاخه پژوهش‌های توصیفی-همبستگی قرار دارد. بر اساس شرایط و محدودیت‌های ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی وجود انگیزههای مرتبط با فرضیه‌های خیریه، علامتدهی و سرمایه‌گذاریِ مسئولیتپذیری اجتماعی و همچنین نقش کیفیت گزارشگری مالی در ایجاد این انگیزه‍ها در صورت وجود است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر اجرا و بررسی رابطه بین متغیرها در شاخه پژوهش‌های توصیفی-همبستگی قرار دارد. بر اساس شرایط و محدودیت‌های اعمال شده، نمونه آماری غربال شده متشکل از 101 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران در طی سال‌های 1393 الی 1402 بوده و با استفاده از الگوهای رگرسیونی چند متغیره مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که مشارکت شرکتها در فعالیتهای مسئولیتپذیری اجتماعی با انگیزه‍هایی به‍غیر از اهداف خیریه انجام شده و کیفیت گزارشگری مالی تأثیر مثبت و معناداری بر مسئولیتپذیری اجتماعی بهینه که انگیزههای سرمایه‌گذاری را در خود جای داده است داشته و تأثیر منفی و معناداری نیز بر انحراف از مسئولیتپذیری اجتماعی بهینه که انگیزههای علامتدهی را در خود جای داده است دارد. به طور کلی بر اساس نتایج می‌توان بیان نمود که شرکتهای دارای کیفیت گزارشگری مالی بالاتر، کمتر احتمال دارد که از طریق مسئولیتپذیری اجتماعی علامت‌های فرصت‌طلبانه ارسال کنند و در نتیجه، مسئولیتپذیری اجتماعی در این شرکتها بهینه‌تر و یا به عبارت دیگر به منظور اهداف سرمایه‌گذاری، کسب سود و افزایش ارزش شرکت انجام میشود.
حسابداری مالی
مهدی ابراهیم خانی؛ سید حسین شاکر طاهری؛ مهرداد اله قلی زاده آذری
چکیده
انتظارات اجتماعی به‌واسطه‌ی تغییر رویکردهای جوامع از منظرهای مختلف فرهنگی، فناوری و اقتصادی امروزه از حسابداری متحول شده است و دیگر، کارکردهای گذشته این عرصه نمی‌تواند اقناع‌کننده‌ی نیازهای در حال تغییر ذینفعان تلقی شود. لذا ظهور رویکرد رادیکالیسم به‌عنوان یکی از زمینه‌های مکتب تفکر انتقادی، عرصه‌هایی مثل حسابداری را تشویق ...
بیشتر
انتظارات اجتماعی به‌واسطه‌ی تغییر رویکردهای جوامع از منظرهای مختلف فرهنگی، فناوری و اقتصادی امروزه از حسابداری متحول شده است و دیگر، کارکردهای گذشته این عرصه نمی‌تواند اقناع‌کننده‌ی نیازهای در حال تغییر ذینفعان تلقی شود. لذا ظهور رویکرد رادیکالیسم به‌عنوان یکی از زمینه‌های مکتب تفکر انتقادی، عرصه‌هایی مثل حسابداری را تشویق به اعمال تحولات بنیادی می‌نماید. هدف این مطالعه، ارزیابیِ ظهور رویکرد رادیکالیسم در اِعمال تغییرات بنیادی در حرفه‌ی حسابداری، بر اساس آزمون روش کیفی تعاملی در بازار سرمایه می‌باشد. روش‌شناسی این مطالعه به لحاظ نوع نتیجه، کاربردی و از منظر هدف، در دسته مطالعه‌های اکتشافی قرار می‌گیرد. بر اساس ماهیت جمعآوری، این مطالعه را می‌بایست در دسته پژوهش‌های آمیخته قرار داد. به‌طوری‌که در فاز کیفی این مطالعه از تحلیل مضمون بهره برده شده است تا زمینه‌های نوظهور رویکرد رادیکالیسم در اِعمال تغییرات بنیادی در حرفه‌ی حسابداری از طریق تحلیل محتوا و مصاحبه با خبرگان مشخص گردد. سپس از طریق تحلیل دلفی، پایایی ابعاد شناسایی‌شده بررسی گردید تا درنهایت فاز کمّی مطالعه، بر اساس فرآیندهای تحلیل کیفی/تعاملی، اقدام به ارزیابی مقایسه‌ی زوجی یک ماتریس « »، نماید تا محرک‌ها و پیامدهای سیستمی پدیده‌ی مطالعه را در قالب یک الگوی علّت و معلولی مشخص کند. نتایج مطالعه در بخش کیفی، طی 12 مصاحبه حکایت از شناسایی 278 کد باز اولیه، 36 مضمون پایه؛ 7 مضمون سازمان‌دهنده و 4 مضمون فراگیر دارد. در بخش کمّی نیز نتایج نشان داد، تمرکز بر رویکرد رادیکالیسم میتواند با تغییر زمینه‌های فلسفی حرفه‌ی حسابداری، به اثربخشی کارکردهای گزارشگری رقابتی در سطح شرکتهای بازار سرمایه منتج گردد. در تفسیر نتایج مطالعه حائز اهمیت است که بیان گردد، بسط رادیکالیسم حرفهای به‌عنوان یک ظرفیت ایجادکننده‌ی تحول در حسابداری میتواند با شکستن چارچوب‌های مرجع و پیش‌فرض‌های متعصبانه‌ی گذشته، فرصت‌های جدیدی برای توسعه‌ی پایدار و مشروعیت حرفه‌ی حسابداری ایجاد کند
حسابداری مالی
لیلا زمانیان فر؛ حسین علیدادی؛ دانیال حیدری؛ علیرضا الطافی
چکیده
هدف این پژوهش زمینه‌های محرکِ تملک‌گرایی حاکمیتیِ شرکتهای خانوادگی بر اساس الهام از نظریه حکمرانی کادیلو می‌باشد. در این پژوهش ابتدا از طریق فرآیند غربالگری سیستماتیک نسبت به تعیین اهرم‌های تقویت‌کننده تملک‌گرایی حاکمیتی اقدام گردید و طی مراحل تحلیل فازی تلاش شده تا اهرم‌های شناسایی‌شده به لحاظ پایایی موردبررسی قرار گیرند. ...
بیشتر
هدف این پژوهش زمینه‌های محرکِ تملک‌گرایی حاکمیتیِ شرکتهای خانوادگی بر اساس الهام از نظریه حکمرانی کادیلو می‌باشد. در این پژوهش ابتدا از طریق فرآیند غربالگری سیستماتیک نسبت به تعیین اهرم‌های تقویت‌کننده تملک‌گرایی حاکمیتی اقدام گردید و طی مراحل تحلیل فازی تلاش شده تا اهرم‌های شناسایی‌شده به لحاظ پایایی موردبررسی قرار گیرند. نتایج در بخش کیفی از وجود شش اهرم تقویتکنندهی تملک‌گرایی حاکمیتی در شرکتهای خانوادگی حکایت دارد که طی مراحل تحلیل دلفی فازی مشخص گردید، تمامی ابعاد مورد تأیید پایایی قرار گرفتند. سپس بر اساس فرآیند وارسی اعتباری مشخص شد، مطلوبترین تحلیل فازی بر اساس امتیازهای مشارکت‌کنندگان، تحلیل فازی سلسله مراتبی بر اساس نوع تودیم می‌باشد. نتایج در بخش کمی نشان داد، بر اساس مبنای فازی تودیم، بارزترین اهرم تقویت تملک‌گرایی حاکمیتی در شرکتهای با مالکیت خانوادگی در سطح شرکتهای بازار سرمایه ایران، اهرم، عدم استقلال هیئت‌مدیره می‌باشد.
گزارش های حسابداری
اسماعیل خوشبخت؛ امیرحسین تائبی نقندری
چکیده
فزایش میزان تقلبهای گزارشگری به ورشکستگی شرکتهای بزرگ و در سطح کلان به بحران‌‌ها و رسوایی‌‌‌های مالی منجر میشود و به‌تبع این بحث؛ عدم‌درستکاری حسابداران در کانون توجه نهادها و بازار‌‌های مالی قرار می‌گیرد؛ ازاین‌رو با توجه تئوری نمایندگی که رابطه بین مالک و مدیر را بررسی میکند، شناسایی احتمال وقوع تقلب در صورتهای ...
بیشتر
فزایش میزان تقلبهای گزارشگری به ورشکستگی شرکتهای بزرگ و در سطح کلان به بحران‌‌ها و رسوایی‌‌‌های مالی منجر میشود و به‌تبع این بحث؛ عدم‌درستکاری حسابداران در کانون توجه نهادها و بازار‌‌های مالی قرار می‌گیرد؛ ازاین‌رو با توجه تئوری نمایندگی که رابطه بین مالک و مدیر را بررسی میکند، شناسایی احتمال وقوع تقلب در صورتهای مالی و راه‌‌ها و روشهای کاهش آن، همواره کانون توجه سرمایه‌گذاران، قانون‌گذاران، مدیران و حسابرسان بوده است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر باورهای ایمانی بر عدم‌درستکاری حسابداران در تهیه صورتهای مالی با توجه به نقش میانجی اخلاق حرفهای در کشور ایران است. بدین منظور 400 پرسشنامه طراحی و در بین اعضای کارشناسان رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی توزیع شد و 312 فقره آن درنهایت مورداستفاده و تحلیل قرار گرفت. جهت بررسی تأثیر متغیرها از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری و برای تحلیل از نرم‌افزار آموس استفاده شد. یافتهها نشان داد که باورهای ایمانی بر عدم‌درستکاری حسابداران تأثیر منفی و معناداری دارد و بر اخلاق حرفهای حسابداران دارای تأثیر مثبت و معناداری است. همچنین، اخلاق حرفهای حسابداران نیز همانند باورهای ایمانی، عاملی کاهنده بر عدم‌درستکاری حسابداران در تهیه صورتهای مالی است و بر آن تأثیر منفی و معناداری دارد. درنهایت، اخلاق حرفهای، به‌عنوان یک متغیر میانجی رابطه بین باورهای ایمانی و عدم‌درستکاری حسابداران را توضیح می‌دهد و متغیر میانجی اخلاق حرفهای، به‌صورت میانجی جزئی است.
حسابرسی مالی
محمد امری اسرمی؛ سیدکاظم ابراهیمی؛ حسین امینی
چکیده
رعایت مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی از ملزومات عصر رقابتی کنونی است و فشار رقابتی شرکتها در این شرایط، هزینههایی را بر شرکتها تحمیل میکند که میتواند عملکرد مالی شرکت را تحت تاثیر قرار دهد. در این پژوهش نقش تعدیلی قدرت رقابت در رابطه بین مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی با عملکرد مالی شرکتها بررسی شده است. نمونه آماری ...
بیشتر
رعایت مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی از ملزومات عصر رقابتی کنونی است و فشار رقابتی شرکتها در این شرایط، هزینههایی را بر شرکتها تحمیل میکند که میتواند عملکرد مالی شرکت را تحت تاثیر قرار دهد. در این پژوهش نقش تعدیلی قدرت رقابت در رابطه بین مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی با عملکرد مالی شرکتها بررسی شده است. نمونه آماری این پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه 1395 تا 1400 است. با غربالگری منظم شرکتها، 108 شرکت به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. پس از بررسی فرضهای کلاسیک رگرسیون، الگوی دادههای تابلویی با اثرات ثابت استفاده شده است. نتایج نشان داد عملکرد اجتماعی با عملکرد مالی رابطه مثبت دارد و قدرت رقابت بر رابطه بین عملکرد اجتماعی با عملکرد مالی نقش تعدیلی منفی دارد. عملکرد زیستمحیطی با عملکرد مالی رابطه مثبت دارد و قدرت رقابت بر این رابطه، نقش تعدیلی منفی دارد. با توجه به ضرایب بهدست آمده، بُعد اجتماعی شرکت نسبت به بُعد زیستمحیطی، در افزایش عملکرد موثرتر است.
شاخص سودآوری
اعظم ولی زاده لاریجانی؛ فرزانه یوسفی اصل؛ فاطمه شیرزادی؛ نیلوفر زمانی
چکیده
رعایت مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی از ملزومات عصر رقابتی کنونی است و فشار رقابتی شرکتها در این شرایط، هزینههایی را بر شرکتها تحمیل میکند که میتواند عملکرد مالی شرکت را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش نقش تعدیلی قدرت رقابت در رابطه بین مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی با عملکرد مالی شرکتها بررسی شده است. ...
بیشتر
رعایت مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی از ملزومات عصر رقابتی کنونی است و فشار رقابتی شرکتها در این شرایط، هزینههایی را بر شرکتها تحمیل میکند که میتواند عملکرد مالی شرکت را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش نقش تعدیلی قدرت رقابت در رابطه بین مسئولیتهای اجتماعی و زیستمحیطی با عملکرد مالی شرکتها بررسی شده است. نمونه آماری این پژوهش شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه 1395 تا 1400 است. با غربالگری منظم شرکتها، 108 شرکت به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. پس از بررسی فرضهای کلاسیک رگرسیون، الگوی دادههای تابلویی با اثرات ثابت استفاده شده است. نتایج نشان داد عملکرد اجتماعی با عملکرد مالی رابطه مثبت دارد و قدرت رقابت بر رابطه بین عملکرد اجتماعی با عملکرد مالی نقش تعدیلی منفی دارد. عملکرد زیستمحیطی با عملکرد مالی رابطه مثبت دارد و قدرت رقابت بر این رابطه، نقش تعدیلی منفی دارد. با توجه به ضرایب به‌دست‌آمده، بُعد اجتماعی شرکت نسبت به بُعد زیستمحیطی، در افزایش عملکرد مؤثرتر است.
ساختار سرمایه
محمود مدهوش؛ مهدی صفری گرایلی؛ جواد رمضانی؛ جواد بابایی خلیلی؛ مهدی خلیل پور
چکیده
حقوق بشر به‌عنوان یکی از اهداف نهادها و سازمان‌های بینالمللی امروزه تلقی میشود که جنبه‌های فراگیری از کارکردهای اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است. گستردگی مبانی این مفهوم، فراتر از حوزه‌های قانونی و حقوقی، به بسترهایی همچون بازار سرمایه توسعه داده شده است تا به برابری منافع بین گروه‌های اقلیت و اکثریت بیانجامد. این مطالعه ...
بیشتر
حقوق بشر به‌عنوان یکی از اهداف نهادها و سازمان‌های بینالمللی امروزه تلقی میشود که جنبه‌های فراگیری از کارکردهای اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است. گستردگی مبانی این مفهوم، فراتر از حوزه‌های قانونی و حقوقی، به بسترهایی همچون بازار سرمایه توسعه داده شده است تا به برابری منافع بین گروه‌های اقلیت و اکثریت بیانجامد. این مطالعه در این راستا، ضمن شناسایی زمینه‌های نوظهور توسعه‌ی حسابداری حقوق بشر در بازار سرمایه ایران، به دنبال ارزیابی آن در بستر مطالعه می‌باشد. روش‌شناسی پژوهش ازنظر هدف اکتشافی است و ازنظر نتیجه جزء پژوهش‌های توسعه‌ای قلمداد میشود. به لحاظ جمعآوری داده‌ها نیز این مطالعه ترکیبی تلقی میشود. لذا از طریق ابزار مصاحبه و فرآیند نظریه داده بنیاد، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تلاش شد تا چارچوب نظری پدیده‌ی موردبررسی ارائه گردد. در ادامه با انجام فرآیند تحلیل دلفی فازی تلاش شد تا پایایی مؤلفه‌های محوری موردبررسی قرار گیرد تا درنهایت از طریق فرآیندهای ماتریسی اثرگذارترین زمینه‌ی توسعه‌ی حسابداری حقوق بشر در بستر مطالعه تعیین گردد. در این مطالعه 14 نفر از خبرگان دانش حسابداری جهت انجام مصاحبه و 25 نفر از مدیران شرکتهای کارگزاری و کارشناسان معاونت‌های بخش‌های مختلف بازار سرمایه جهت پر نمودن چک لیست‌های ماتریسی مشارکت داشتند. نتایج این مطالعه در بخش کیفی از مجموع 321 کدباز، حکایت از تعیین 32 مضمون؛ 6 مؤلفه و 3 مقوله اصلی دارد. همچنین نتایج بخش کمی نشان داد، مهمترین زمینه‌ی توسعه‌ی نوظهور حسابداری حقوق بشر در بستر شرکتهای بازار سرمایه، توسعه‌ی کارکردهای حاکمیتی اثربخش در جهت تحریک رویکردهای برابر بین واحدهای عملیاتی و مالی شرکت با ذینفعان می‌باشد. نتایج کسب‌شده حکایت از این موضوع دارند که نقش حاکمیت شرکتی به‌عنوان یک زمینه‌ی مؤثر در توسعه‌ی حسابداری حقوق بشر، جنبه‌هایی از تنوع انتخاب اعضای هیئت‌مدیره به‌عنوان نماد گروه‌های مختلف سهامداران ازنظر آیین؛ نژاد و جنسیت را در بر می‌گیرد که میتواند در افزایش سطح اثربخشی کارکردهای نظارتی بر مدیران و واحد مالی شرکت مؤثر باشد.
گزارش های حسابداری
علیرضا جوادی پور؛ جعفر باباجانی؛ قاسم بولو؛ وجه الله قربانی زاده
چکیده
با توجه به نبود پژوهش جامعی در کشور در راستای ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی، پژوهش حاضر بدین موضوع پرداخته و مدلی کاربردی جهت استفاده ذینفعان از فعالیتهای کمیته حسابرسی ارائه شده است. روش پژوهش مورداستفاده در مرحله اول پژوهش استخراج ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی از منابع نظری پژوهش بوده ...
بیشتر
با توجه به نبود پژوهش جامعی در کشور در راستای ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی، پژوهش حاضر بدین موضوع پرداخته و مدلی کاربردی جهت استفاده ذینفعان از فعالیتهای کمیته حسابرسی ارائه شده است. روش پژوهش مورداستفاده در مرحله اول پژوهش استخراج ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی از منابع نظری پژوهش بوده است. سپس جهت غربالگری شاخص‌ها از روش دلفی فازی استفاده‌شده و همچنین جهت وزن دهی به هر بعد، مؤلفه و شاخص از روش تصمیم‌گیری چند معیاره بهترین-بدترین ( BWM) استفاده شده است. مدل به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر شامل 3 بخش ارزیابی ویژگیهای فردی اعضای کمیته حسابرسی، ارزیابی فرآیندهای کاری و گزارشگری کمیته حسابرسی و ارزیابی وظایف و مسئولیتهای آن بوده که مدل نهایی شامل 3 بعد، 13 مؤلفه و 78 شاخص است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فرآیندهای کاری و گزارشگری کمیته حسابرسی بیشترین وزن را در ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی داشته و ارزیابی جلسات کمیته حسابرسی به‌عنوان کانون فعالیتهای کمیته حسابرسی دارای بیشترین اهمیت در بین مؤلفه‌های ارزیابی عملکرد می‌باشد. همچنین ارتباط مناسب با هیئت‌مدیره، تأمین منابع کافی برای فعالیتهای کمیته حسابرسی، وجود منشور مصوب کمیته حسابرسی و نظارت بر کنترل‌های داخلی و گزارشگری مالی از حیطه‌های مهم ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی می‌باشد. نتایج پژوهش همچنین نشان‌دهنده وجود شکاف معنادار بین وضعیت موجود ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی و مدل به‌دست‌آمده در پژوهش می‌باشد.
حسابداری وجنبه های مختلف مالی
جواد شکرخواه؛ محمد جواد سلیمی؛ سید سروش قاضی نوری؛ علی هدایتی بیلندی
چکیده
صندوق‌های بازنشستگی در ایران از نوع مزایای معین است و پایداری آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. بااین‌وجود ارزیابی پایداری آنها همواره موردانتقاد بوده است. گزارشگری حداقلی و استفاده از شاخص‌های ساده پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی ذینفعان نیست. مسئله پیشرو، تعیین شاخص‌ها و استانداردهایی برای ارزیابی همه‌جانبه پایداری مالی ...
بیشتر
صندوق‌های بازنشستگی در ایران از نوع مزایای معین است و پایداری آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. بااین‌وجود ارزیابی پایداری آنها همواره موردانتقاد بوده است. گزارشگری حداقلی و استفاده از شاخص‌های ساده پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی ذینفعان نیست. مسئله پیشرو، تعیین شاخص‌ها و استانداردهایی برای ارزیابی همه‌جانبه پایداری مالی می‌باشد. برای پاسخ به این مسئله ابتدا مبانی نظری ارزیابی پایداری صندوق‌های بازنشستگی و شاخص‌های مورداستفاده توسط کشورها و سازمان‌های بینالمللی بررسی گردید. شاخص‌های استخراج‌شده برای نظرخواهی در اختیار خبرگان قرار داده شد و بر روی شاخص‌های کلیدی به روش دلفی فازی اجماع کسب گردید. به‌منظور رتبه‌بندی و تدوین شاخص ترکیبی، با استفاده ازنظر خبرگان و به‌کارگیری روش سوارا، شاخص نهایی حاصل شد. 27 شاخص در چهار بعد عدالت، کفایت، مالی و نوگرایی استخراج و مطابق با نتایج روش دلفی فازی، 15 شاخص کلیدی به تأیید نهایی رسید. ازاین‌بین، نسبت پشتیبانی ازنظر تأثیر رتبه اول، نرخ جایگزینی و ضریب نفوذ رتبه دوم و سوم را کسب کرد. نتایج حاصل از اجرای روش سوارا تأییدکننده شاخص ترکیبی متشکل از ابعاد عدالت (1 زیر شاخص)، کفایت (3 زیر شاخص) و بعد مالی (11 زیر شاخص) است. در این شاخص، بعد عدالت، کفایت و مالی به ترتیب 6، 21 و 73 درصد وزن شاخص ترکیبی را تشکیل می‌دهد. نسبت پشتیبانی رتبه اول، نسبت ارزش فعلی دارایی‌ها به تعهدات رتبه دوم و تجزیه‌وتحلیل اکچوئری رتبه سوم را کسب کرده است. با توجه به شاخص ترکیبی، بعد شاخص‌های مالی بیشترین اهمیت را داشته و باوجود مشکلاتی همچون عدم وجود منابع و نقدینگی برای پرداخت تعهدات جاری، توجه به ابعاد عدالت و کفایت و نوگرایی در مراحل بعدی قرار می‌گیرند. بااین‌وجود شاخص‌های ترکیبی باید همواره موردبازنگری قرار گیرد.
حسابداری مالی
زهرا جعفری؛ رحیم بنابی قدیم؛ رسول عبدی
چکیده
یکی از مهمترین تغییرات در سیستم‌های اقتصادی جوامع، تمرکز بر کارکردهای ثبات مالی در نظام بانکی کشورها می‌باشد که بیش‌ازپیش در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی موردتوجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه، ارزیابی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی بر اساس مقایسه‌ی الگوریتم‌های فرا ابتکاری در سطح بانک‌های پذیرفته‌شده در ...
بیشتر
یکی از مهمترین تغییرات در سیستم‌های اقتصادی جوامع، تمرکز بر کارکردهای ثبات مالی در نظام بانکی کشورها می‌باشد که بیش‌ازپیش در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی موردتوجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه، ارزیابی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی بر اساس مقایسه‌ی الگوریتم‌های فرا ابتکاری در سطح بانک‌های پذیرفته‌شده در بازار سرمایه می‌باشد. این مطالعه به لحاظ روش‌شناسی ترکیبی و کاربردی تلقی میشود. به این صورت که ابتدا از طریق فرآیند غربالگری محتوایی سیستماتیک، نسبت به شناسایی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی جهت ارزیابی بانک‌های پذیرفته‌شده اقدام میشود. سپس با اتکا به دو الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات و گرگ خاکستری و استخراج دادههای مرتبط با معیارهای شناسایی‌شده در حدفاصل سال‌های 1397 تا 1401، تلاش میشود تا نقطه‌ی بهینه‌ی مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران مشخص شوند. در این فرآیند از طبق بسط معادلات ریاضی هریک از الگوریتم‌های فرا ابتکاری و کدهای دستوری نرم‌افزار متلب، نسبت به پاسخ به سؤال‌های پژوهش اقدام لازم صورت می‌گیرد. نتایج مطالعه نشان داد، هر دو الگوریتم فرا ابتکاری مورداستفاده در این مطالعه، دارای قابلیت لازم برای تعیین مطلوبیت ثبات مالی بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند؛ اما بر اساس ضرایب آزمون ویلکاکسون، الگوریتم گرگ خاکستری نسبت به الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات، از دقت بالاتری برای پیش‌بینی کارکردِ معیارهای شناسایی‌شده در تعیین مطلوبیت ثبات مالی بانک‌های پذیرفته‌شده برخوردار می‌باشد. همچنین مشخص گردید که مهمترین معیار مؤثر در تقویت تعیین مطلوبیت ثبات مالی بانک‌ها، گردش نقدینگی در الگوریتم گرگ خاکستری می‌باشد. درواقع ضرایب کسب‌شده در الگوریتم گرگ خاکستری حکایت از بهینه‌سازی اثربخش‌تر معیارهای مؤثر در تعیین مطلوبیت مالی نظام بانک‌های کشور دارد و این مسئله گویایی این تفسیر است که بانک‌ها می‌توانند از این الگوریتم برای برنامه‌ریزی‌های مالی و پوشش نقاط ضعف خود در حفظ منابع حتی در شرایط ریسکی اقتصاد امروز بهره‌مند شوند.
ساختار سرمایه
مهدی دستی؛ محمد فیروزیان نژاد؛ علی محمودی
چکیده
کی از مفاهیم مهم در عرصه دانش حسابداری که در سال‌های اخیر، عاملی برای پیوند بخش عمومی با بخش خصوصی بوده است، حسابداری نسلی است که برای اندازهگیری تحمیل بار مالی بر روی نسل‌های آینده، در نظام اقتصادی جوامع بسط یافته است. هدف این مطالعه، ارزیابی کاهش بار مالی دولت از طریق گونه‌شناسی پیشران‌های مؤثر بر حسابداری نسلی در بازار سرمایه ...
بیشتر
کی از مفاهیم مهم در عرصه دانش حسابداری که در سال‌های اخیر، عاملی برای پیوند بخش عمومی با بخش خصوصی بوده است، حسابداری نسلی است که برای اندازهگیری تحمیل بار مالی بر روی نسل‌های آینده، در نظام اقتصادی جوامع بسط یافته است. هدف این مطالعه، ارزیابی کاهش بار مالی دولت از طریق گونه‌شناسی پیشران‌های مؤثر بر حسابداری نسلی در بازار سرمایه می‌باشد. این مطالعه به لحاظ روش‌شناسی از الگوی (1978) Colaizzi برای پیاده‌سازی گام‌های اقدام پژوهی بهره برده است. لذا بر اساس این الگو، ابتدا از طریق مصاحبه با خبرگان و کدگذاری باز، تلاش گردید تا پیشران‌های مؤثر بر پیاده‌سازی حسابداری نسلی شرکتهای بازار سرمایه مشخص شوند. سپس به‌منظور روایی سازی گزاره‌ها، از طریق ارزیابی انتقادی نسبت به تطبیق گزاره‌ها با پژوهش‌های مشابه اقدام گردید تا امکان ورود گزاره‌ها به مرحله‌ی تشکیل گروه کانونی جهت بحث و تبادل‌نظر برای تفکیک شناختی هریک از گزاره‌ها در قالب یک مقوله مهیا شود. در ادامه از طریق چک‌لیست ارزیابی کیو، هریک از گزاره‌ها در حدفاصل 4+ تا 4- امتیازبندی شدند و درنهایت ماتریس 4 طبقه‌ای پیشران‌های مؤثر در پیاده‌سازی حسابداری نسلی باهدف کاهش بار مالی دولت بر نسل‌های آینده ایجاد گردد. نتایج نشان داد، از مجموع 12 مصاحبه و 217 کدباز ایجادشده، مجموعاً 22 گزاره شناسایی شدند. از طرف دیگر در بخش کمی مشخص شد، 22 معیار شناسایی‌شده در 4 مقوله ایجادکننده‌ی چارچوب گونه شناسی حسابداری نسلی شرکتهای بازار سرمایه بودند. همچنین مشخص گردید، از مجموع 4 مقوله‌ی شناسایی‌شده، پیشران‌های پرداخت انتقالی مؤثر در پیاده‌سازی حسابداری نسلی مهمترین بُعد از میان مقوله‌های گونه‌شناسی شده می‌باشد که میتواند در کاهش بار مالی دولت‌ها بر نسل‌های آینده مؤثر عمل نماید.
حسابداری وجنبه های مختلف مالی
محمد مرفوع؛ محمد جواد سلیمی؛ ایمان رئیسی وانانی؛ مجتبی عالی فامیان
چکیده
هدف: با توجه به اثرات هزینه‌های بالای درماندگی مالی، پیش‌بینی آن از همان ابتدا موردتوجه محققان قرار گرفته است. ازاین‌رو، هدف از این پژوهش مرور ادبیات مقالات مربوط به درماندگی در این دو حوزه با استفاده از روش‌شناسی کتاب‌سنجی است. روش پژوهش: روش تحقیق این پژوهش بر اساس یک پروتکل سه مرحله‌ای تنظیم، پایش و تجزیه‌وتحلیل مجموعه داده‌ها ...
بیشتر
هدف: با توجه به اثرات هزینه‌های بالای درماندگی مالی، پیش‌بینی آن از همان ابتدا موردتوجه محققان قرار گرفته است. ازاین‌رو، هدف از این پژوهش مرور ادبیات مقالات مربوط به درماندگی در این دو حوزه با استفاده از روش‌شناسی کتاب‌سنجی است. روش پژوهش: روش تحقیق این پژوهش بر اساس یک پروتکل سه مرحله‌ای تنظیم، پایش و تجزیه‌وتحلیل مجموعه داده‌ها انجام شده است. در مرحله اول، مقاله منتشرشده در زمینه درماندگی مالی از پایگاه داده Web of Science در بازه زمانی سال‌های 1980 تا 2023 جمعآوری و سپس در مرحله دوم، اسناد و مقالات پایش و 801 مقاله به‌منظور مرور ادبیات این حوزه انتخاب شد و درنهایت با استفاده از جعبه‌ابزار تحلیل کتاب‌سنجی مقالات موردبررسی قرار گرفت. همچنین به‌منظور تحلیل مقالات این حوزه از نرم‌افزار VOSviewer بهره گرفته شده است. یافتهها: یافته‌های این پژوهش حاکی از وجود شش جریان اصلی پژوهش (روشهای پیش‌بینی درمانگی مالی، عوامل پیش‌بینی کننده درماندگی مالی، استراتژی تجدید ساختار، حاکمیت شرکتی، ورشکستگی بانک‌ها و مدیریت سود) در حوزه درماندگی مالی می‌باشد. همچنین نتایج پژوهش علاوه بر اینکه حاکی از اهمیت مسئولیت اجتماعی شرکت است مؤکد این موضوع نیز هست که با پیشرفت فناوری، استفاده از ابزار هوش مصنوعی جهت افزایش دقت پیش‌بینی افزایش یافته است.
کیفیت اقلام تعهدی
عباس افلاطونی؛ کفسان منصوری؛ زهرا نیکبخت
چکیده
کیفیت اطلاعات حسابداری و رابطۀ آن با تصمیم‌گیرهای تأمین‌‌مالی از موضوعات مهمی است که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با این حال، نحوۀ اثرگذاری کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه‌های تأمین‌‌مالی در دورۀ همه‌گیری کووید 19، موضوعی است که در پژوهش‌های داخلی به آن توجه نشده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری ...
بیشتر
کیفیت اطلاعات حسابداری و رابطۀ آن با تصمیم‌گیرهای تأمین‌‌مالی از موضوعات مهمی است که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با این حال، نحوۀ اثرگذاری کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه‌های تأمین‌‌مالی در دورۀ همه‌گیری کووید 19، موضوعی است که در پژوهش‌های داخلی به آن توجه نشده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه بدهی و بررسی چگونگی این تأثیر در دوران همه‌گیری کووید 19 است. در این راستا، از دادههای 137 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازۀ زمانی 1401-1391 (1057 سال ـ شرکت) استفاده شده است. برای برازش مدل‌ها از رویکرد حداقل مربعات تعمیم‌یافته استفاده گردیده و اثرات سال‌ها و صنایع نیز کنترل شده‌اند. نتایج پژوهش برای کل بازۀ زمانی نشان می‌دهد که با افزایش کیفیت اقلام تعهدی (به‌عنوان متغیر جانشین کیفیت اطلاعات حسابداری)، هزینۀ تأمین‌‌مالی از طریق بدهی‌ها، کاهش معناداری دارد و این کاهش برای بخش ذاتی کیفیت اقلام تعهدی بیش از بخش اختیاری آن است. به‌علاوه، یافتهها بیانگر آن است که در دورۀ همه‌گیری کووید 19، شدّت اثرگذاری کیفیت اقلام تعهدی و بخش‌های ذاتی و اختیاری آن بر هزینه بدهی، کاهش داشته است. نتایج آزمون‌های تکمیلی با بکارگیری مقادیر رتبه‌ای دهک‌بندی‌شدۀ کیفیت اقلام تعهدی، یافته‌های اصلی پژوهش را تأیید می‌کنند.
ابزارهای حسابداری
فاطمه جلالی گرگانی؛ محمدرضا عبدلی؛ حسن ولیان؛ مهدی صفری گرایلی؛ محمد مهدی حسینی
چکیده
هدف این مطالعه ارائه ماتریس ارزیابی پیشران‌های محرک در بروز حسابداری میراثی می‌باشد تا از طریق تدوین سناریوهای آینده‌نگرانه نسبت به بسط چشم‌اندازهای حسابداری میراثی اقدام گردد. در این مطالعه از لحاظ هدف روش شناسی، این مطالعه اکتشافی است و از منظر نتیجه در دسته پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. این مطالعه به دلیل تعدد شیوه‌های ...
بیشتر
هدف این مطالعه ارائه ماتریس ارزیابی پیشران‌های محرک در بروز حسابداری میراثی می‌باشد تا از طریق تدوین سناریوهای آینده‌نگرانه نسبت به بسط چشم‌اندازهای حسابداری میراثی اقدام گردد. در این مطالعه از لحاظ هدف روش شناسی، این مطالعه اکتشافی است و از منظر نتیجه در دسته پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. این مطالعه به دلیل تعدد شیوه‌های محاسبه در تحلیل سناریوپردازی، الزاماً نمی‌تواند از یک الگوی خاص تبعیت نماید و به فراخور هر بخش، روش مجزایی را در مسیر پاسخ به سوال‌های تدوین شده بکار می‌برد. لذا می‌توان براساس ماهیت جمعآوری، این مطالعه را در دسته پژوهش‌های آمیخته قرار داد. مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی شامل 12 نفر از خبرگان دانشگاهی و اساتید حسابداری صاحب‌نظر و دارای تجربه حرفهای در حوزه حسابداری و گزارشگری مالی است و در بخش کمی 22 نفر از مدیران و اعضای هیئت مدیره شرکتها با ماهیت مالکیت خانوادگی در این مطالعه به صورت مقایسه زوجی مشارکت نمودند. نتیجه‌ی این مطالعه در بخش کیفی از وجود 3 مقوله؛8 مولفه و 39 مضمون به عنوان پیشران‌های محرک حسابداری میراثی در مالکیت خانوادگی حکایت داشت که براساس تحلیل دلفی مورد تأیید قرار گرفت. سپس با انتخاب 2 عامل از 8 مولفه شناسایی شده به عنوان مبنای سناریوپرداری، 10 مضمون شناسایی شده به عنوان زیر عوامل سناریوسازی مورد بررسی قرار گرفتند. نتیجه کسب در بخش کمی از وجود 4 سناریو با وضعیت مطلوب حکایت دارد که نشان می‌دهد سناریو ربع دوم با عنوان استعاره ای «هژمونی حاکمیتی»، مؤثرترین محرک در بروز حسابداری میراثی در شرکتهای با مالکیت خانوادگی تعیین گردید.
بورس اوراق بهادار
بهروز بادپا؛ سهراب استا؛ فاطمه درویش حسینی
چکیده
مدیریت سرمایه در گردش نقش قابل توجهی در رشد و بقای شرکت و همچنین افزایش ارزش آن و ثروت سهامداران، حفظ شرایط رقابتی و عملکرد مطلوب شرکت دارد. هدف اصلی این پژوهش نیز شناسایی نقش اقلام سرمایه در گردش در تبیین کارایی عملیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه مورد مطالعه شامل 112 شرکت طی سال های 1395 تا 1399 است. برای ...
بیشتر
مدیریت سرمایه در گردش نقش قابل توجهی در رشد و بقای شرکت و همچنین افزایش ارزش آن و ثروت سهامداران، حفظ شرایط رقابتی و عملکرد مطلوب شرکت دارد. هدف اصلی این پژوهش نیز شناسایی نقش اقلام سرمایه در گردش در تبیین کارایی عملیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه مورد مطالعه شامل 112 شرکت طی سال های 1395 تا 1399 است. برای اندازهگیری متغیر کارایی عملیاتی از روش تحلیل پوششی داده‌ها بهره گرفته شد؛ برای بررسی اثر اقلام سرمایه در گردش و رشد سود سهام بر کارایی عملیاتی، 8 فرضیه طراحی گردید و برای آزمون فرضیه‌های پژوهش با بهره‌گیری از دادههای تابلویی از روش رگرسیون چندمتغیره و مدل اثرات ثابت استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد متغیرهای متوسط دوره وصول مطالبات، متوسط دوره پرداخت بدهی، نسبت رشد سود سهام، سطح نگهداشت وجه نقد و نسبت نقدینگی بر کارایی عملیاتی تأثیر مثبت و معناداری دارند، اما متغیرهای چرخه تبدیل وجه نقد و متوسط دوره گردش موجودی کالا بر کارایی عملیاتی تأثیر منفی دارند. بنابراین، به مدیران پیشنهاد میشود با توجه نقش هریک از اقلام سرمایه در گردش، آنها را با توجه به اهداف کوتاه مدت و بلندمدت شرکت مورد استفاده قرار دهند، چون میتواند در ارزیابی انعطاف پذیری مالی و توان پرداخت بدهی شرکت مفید واقع شود و موجب دستیابی به نقدینگی بهینه، افزایش سودآوری و عملکرد شرکت میشود. همچنین، آگاهی از نقش آنها به تصمیم گیری مطلوب سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و تحلیلگران کمک میکند.
