نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لیلا فرویزی ¹
• سکینه سجودی ²
• حسین اسغرپور ²
• جعفر حقیقت ²

¹ پردیس بین المللی ارس دانشگاه تبریز

² دانشگاه تبریز

چکیده

متغیرهای حسابداری شرکت دارای اطلاعات ارزشمندی برای ارزیابی ریسک سیستماتیک هستند. این ایده برای محققان بسیار جذاب است، چرا که اندازه‌گیری مبتنی بر بازار ریسک سیستماتیک دارای ایرادهایی از جمله عدم امکان اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک شرکت‌هایی که سهام آنها در بازار سهام مبادله نمی‌شود، است. در این راستا تحقیقات متعددی که ریسک سیستماتیک را به انبوهی از متغیرهای حسابداری شرکت مرتبط می‌کنند، انجام شده است. اکثر مطالعات از روش رگرسیون کلاسیک استفاده نموده‌اند که ایراد اساسی این روش، تمرکز بر چند متغیر محدود برای حفظ درجه آزادی در یک سطح قابل قبول بوده است. مطالعه حاضر با بکارگیری روش میانگین‌گیری مدل بیزین این محدودیت را رفع نموده است. این مطالعه با بکارگیری داده‌های 55 شرکت از بورس تهران در فاصله سال‌های 1389تا 1402به بررسی اثر 58 متغیر مختلف حسابداری بر ریسک سیستماتیک این شرکت‌ها پرداخته و مهمترین متغیرهای تعیین کننده ریسک سیستماتیک را مشخص نموده است. بر اساس نتایج تخمین از مجموعه متغیرهای مورد بررسی در مجموع 5 متغیر دارای بیشترین تاثیر بر ریسک سیستماتیک بوده که از میان آنها اندازه شرکت در رتبه اول قرار دارد. متوسط ضریب این متغیر مثبت است. در رتبه دوم و سوم به ترتیب گردش دارایی و کارایی عملیاتی قرار دارند. ضریب متوسط کارایی عملیاتی منفی است و متوسط ضریب گردش دارایی مثبت است. در رتبه چهارم نسبت بدهی بلندمدت به حقوق صاحبان سهام با ضریب مثبت قرار دارد. در نهایت پنجمین متغیر توضیحی نسبت ارزش بازاری بنگاه به ارزش دفتری کل دارایی ها است که اثر منفی بر ریسک سیستماتیک دارد.

کلیدواژه‌ها

• متغیرهای حسابداری
• ریسک سیستماتیک
• روش میانگین‌گیری مدل بیزین

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Accounting and Financial Variables on Company Systematic Risk: Applying the Bayesian Model Averaging Method

نویسندگان [English]

• Leila Farvizi ¹
• Sakineh Sojoodi ²
• Hossein Asgharpour ²
• Jafar Haghighat ²

¹ Aras International Campus of Tabriz University

² University of Tabriz

چکیده [English]

Previous research have been conducted to establish connections between systematic risk and various accounting and financial variables of companies. Many empirical investigations have employed the classical regression method, which is not without its limitations, notably the need to focus on a limited number of variables in order to maintain an acceptable level of regression degrees of freedom. In order to address this limitation, the present study employs the Bayesian model averaging method. By analyzing data from 55 companies listed on the Tehran Stock Exchange between 2010 and 2023, this study examines the impact of 58 different financial and accounting variables on the systematic risk of these companies, ultimately identifying the key determinants of systematic risk. The estimation results reveal that, among the investigated variables, five variables exert the greatest influence on systematic risk, with company size ranking first. The average coefficient for this variable is positive. Following closely are asset turnover and operational efficiency, which hold the second and third positions, respectively. The average operating efficiency ratio displays a negative coefficient, while the average asset turnover ratio exhibits a positive coefficient. The fourth determinant is the ratio of long-term debt to equity, which has a positive coefficient. Finally, the fifth explanatory variable is the ratio of the company's market value to the book value of its total assets, exerting a negative effect on systematic risk.

کلیدواژه‌ها [English]

• Accounting variables
• systematic risk
• Bayesian model averaging method