کیفیت حسابرسی
علیرضا جوادی پور؛ جعفر باباجانی؛ قاسم بولو؛ وجه الله قربانی زاده
چکیده
با توجه به نبود پژوهش جامعی در کشور در راستای ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی، پژوهش حاضر بدین موضوع پرداخته و مدلی کاربردی جهت استفاده ذی‌نفعان از فعالیت‌های کمیته حسابرسی ارائه شده است. روش پژوهش مورداستفاده در مرحله اول پژوهش استخراج ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخصهای ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی از منابع نظری پژوهش بوده ...
بیشتر
با توجه به نبود پژوهش جامعی در کشور در راستای ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی، پژوهش حاضر بدین موضوع پرداخته و مدلی کاربردی جهت استفاده ذی‌نفعان از فعالیت‌های کمیته حسابرسی ارائه شده است. روش پژوهش مورداستفاده در مرحله اول پژوهش استخراج ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخصهای ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی از منابع نظری پژوهش بوده است. سپس جهت غربالگری شاخص‌ها از روش دلفی فازی استفاده‌شده و همچنین جهت وزن دهی به هر بعد، مؤلفه و شاخص از روش تصمیم‌گیری چند معیاره بهترین-بدترین ( BWM) استفاده شده است. مدل به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر شامل 3 بخش ارزیابی ویژگی‌های فردی اعضای کمیته حسابرسی، ارزیابی فرآیندهای کاری و گزارشگری کمیته حسابرسی و ارزیابی وظایف و مسئولیت‌های آن بوده که مدل نهایی شامل 3 بعد، 13 مؤلفه و 78 شاخص است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فرآیندهای کاری و گزارشگری کمیته حسابرسی بیشترین وزن را در ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی داشته و ارزیابی جلسات کمیته حسابرسی به‌عنوان کانون فعالیت‌های کمیته حسابرسی دارای بیشترین اهمیت در بین مؤلفه‌های ارزیابی عملکرد می‌باشد. همچنین ارتباط مناسب با هیئت‌مدیره، تأمین منابع کافی برای فعالیت‌های کمیته حسابرسی، وجود منشور مصوب کمیته حسابرسی و نظارت بر کنترل‌های داخلی و گزارشگری مالی از حیطه‌های مهم ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی می‌باشد. نتایج پژوهش همچنین نشان‌دهنده وجود شکاف معنادار بین وضعیت موجود ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی و مدل به‌دست‌آمده در پژوهش می‌باشد.
ریسک حسابرسی
ماندانا طاهری؛ قاسم بولو؛ رامین پرورپور
چکیده
عدم تقارن اطلاعاتی و عدم‌اطمینان اقتصادی از ویژگی‌های بازار سرمایه در محیط کسب‌وکار پیچیده حال حاضر هستند که موجب افزایش ریسک حسابرسی و ریسک دعاوی حقوقی شده و می‌توانند در تبیین حق‌الزحمه حسابرسی اثرگذار باشند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش ریسک دعاوی حقوقی، عدم تقارن اطلاعاتی و نااطمینانی اقتصادی در تبیین حق‌الزحمه حسابرسی ...
بیشتر
عدم تقارن اطلاعاتی و عدم‌اطمینان اقتصادی از ویژگی‌های بازار سرمایه در محیط کسب‌وکار پیچیده حال حاضر هستند که موجب افزایش ریسک حسابرسی و ریسک دعاوی حقوقی شده و می‌توانند در تبیین حق‌الزحمه حسابرسی اثرگذار باشند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش ریسک دعاوی حقوقی، عدم تقارن اطلاعاتی و نااطمینانی اقتصادی در تبیین حق‌الزحمه حسابرسی می‌باشد. قلمرو زمانی پژوهش، دوره زمانی ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ بوده و نمونه پژوهش شامل ۱۲۰ شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. تحلیل یافته‌های پژوهش با استفاده از مدلهای رگرسیونی چندمتغیره مبتنی بر داده‌های ترکیبی نشان‌دهنده آن است که میان متغیرهای کلان اقتصادی که موردبررسی قرار گرفتهاند (شامل نرخ رشد اقتصادی، نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ بهره)، دو متغیر نرخ رشد اقتصادی و نرخ تورم رابطه مستقیم و معناداری با حق‌الزحمه حسابرسی دارند و میان ریسک دعاوی حقوقی و عدم تقارن اطلاعاتی با حق‌الزحمه حسابرسی نیز رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده آن است که ریسک دعاوی حقوقی، نااطمینانی اقتصادی و عدم تقارن اطلاعاتی نقش مؤثری در تبیین حق‌الزحمه حسابرسان دارند
گزارش های حسابداری
محمدجواد سلیمی؛ قاسم بولو؛ مقصود امیری؛ حامد ذاکری
چکیده
گزارش پیش بینی سود به‌عنوان یکی از گزارش های مهم و مؤثر در تصمیم گیری سرمایه گذاران تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه ارائه چارچوب گزارشگری پیش بینی سود در بازار سرمایه ایران است. برای دستیابی به هدف پژوهش، ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با 21 خبره به روش گلوله برفی و استفاده از روش تحلیل تم چارچوب ...
بیشتر
گزارش پیش بینی سود به‌عنوان یکی از گزارش های مهم و مؤثر در تصمیم گیری سرمایه گذاران تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه ارائه چارچوب گزارشگری پیش بینی سود در بازار سرمایه ایران است. برای دستیابی به هدف پژوهش، ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با 21 خبره به روش گلوله برفی و استفاده از روش تحلیل تم چارچوب گزارشگری پیش بینی سود شناسایی شد. سپس با اجرای روش دلفی فازی و نظرخواهی از 183 خبره با استفاده از پرسشنامه و روش نمونه‌گیری قضاوتی هدفمند چارچوب گزارشگری مورد اجماع قرار گرفت و چارچوب گزارشگری پیش بینی سود در بازار سرمایه ایران ارائه شد. جامعه آماری پژوهش، اعضا هیئت‌علمی دانشگاه، شاغلان در سازمانهای نظارتی، سرمایه گذاران، حسابرسان و تهیه کنندگان اطلاعات مالی بودند. نتایج پژوهش نشان داد که از 122 تم تفصیلی استخراج‌شده از طریق تحلیل تم در قالب 6 تم اصلی و 14 تم فرعی، 97 تم تفصیلی، اجماع گروه دلفی را کسب نمودند و به‌عنوان اجزای چارچوب گزارشگری پیش بینی سود شناسایی شدند. عناصر اصلی چارچوب گزارشگری پیش بینی سود عبارت است از کلیات، زمینه‌های محیطی، مشخصات، پیامدها، چالش ها و ارزیابی. یافته های این پژوهش می تواند راهنمای مناسبی جهت تدوین استانداردهای گزارشگری مالی و اصلاح رویه ها و مقررات باشد.
گزارش های حسابداری
علی ثقفی؛ قاسم بولو؛ حسینعلی سهرابی ورزنه
چکیده
مطالعه و توسعه معیارهای سنجش کیفیت سود و به طور ویژه کیفیت اقلام تعهدی یکی از موضوعات کلیدی در طی حدود سه دهه اخیر بوده است. ادبیات موضوعی حاکی از این است که معیارهای مبتنی بر رگرسیون خطی، عمدتا دارای خطای بالا بوده و لذا در سالهای اخیر، پژوهشهایی جهت اعمال الگوریتم‌های یادگیری ماشین صورت گرفته است. با این حال، بنیان‌گذاری این الگوریتم‌ها ...
بیشتر
مطالعه و توسعه معیارهای سنجش کیفیت سود و به طور ویژه کیفیت اقلام تعهدی یکی از موضوعات کلیدی در طی حدود سه دهه اخیر بوده است. ادبیات موضوعی حاکی از این است که معیارهای مبتنی بر رگرسیون خطی، عمدتا دارای خطای بالا بوده و لذا در سالهای اخیر، پژوهشهایی جهت اعمال الگوریتم‌های یادگیری ماشین صورت گرفته است. با این حال، بنیان‌گذاری این الگوریتم‌ها بر رویکرد جعبه سیاه، توسعه پذیری و همچنین درجه کاربردی بودن این مدلها را با محدودیت مواجه می‌نماید. لذا در این پژوهش از الگوریتم مدیریت گروهی داده‌ها که یک نوع مدلسازی جعبه سفید تلقی می‌شود جهت پیش‌بینی اقلام تعهدی استفاده شده است. نتایج به دست آمده با استفاده از داده‌های ۱۶۴ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۷ و متغیرهای «تغییر در درآمد»، «داراییهای ثابت مشهود»، «جریانهای نقدی عملیاتی دوره جاری»، «جریانهای نقدی عملیاتی دوره گذشته» و «جریانهای نقدی عملیاتی دوره آتی»، حاکی از بهبود سطح خطای این مدلها نسبت به مدلهای خطی می‌باشد. با توجه به برتری مدلهای خروجی تحقیق حاضر از نظر خطای پیش‌بینی نسبت به مدلهای رایج، یافته‌های این پژوهش می‌تواند توسط نهادهای نظارتی، تحلیلگران و حسابرسان در شناسایی موارد احتمالی تحریف اطلاعات مالی شرکتها مورد استفاده قرار گیرد.
حسابداری مالی
ایرج دوانی پور؛ قاسم بولو؛ مقصود امیری
چکیده
هدف این پژوهش، ارائه الگویی برای اندازه گیری کیفیت صورتهای مالی می باشد. برای دستیابی به این هدف ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با خبرگان، مجموعه ای از مولفه ها و شاخص های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی شناسایی شدند و سپس با اجرای دلفی فازی و نظرخواهی از خبرگان و اجرای تحلیل عاملی تاییدی، شاخصهای اثرگذار بر ...
بیشتر
هدف این پژوهش، ارائه الگویی برای اندازه گیری کیفیت صورتهای مالی می باشد. برای دستیابی به این هدف ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با خبرگان، مجموعه ای از مولفه ها و شاخص های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی شناسایی شدند و سپس با اجرای دلفی فازی و نظرخواهی از خبرگان و اجرای تحلیل عاملی تاییدی، شاخصهای اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی شناسایی گردید. پس از آن با انجام فرآیند تحلیل شبکه ای وزن هر یک از شاخص ها ( 7 شاخص ) در تاثیرگذاری آنها بر کیفیت صورتهای مالی تعیین گردید. در نهایت با اندازه گیری هر یک از شاخص‌ها و محاسبه میانگین موزون اندازه 7 شاخص اندازه گیری شده، اندازه کیفیت صورتهای مالی محاسبه گردید. به منظور اعتبارسنجی الگوی ارائه شده، با بکارگیری یک مدل رگرسیون که برای 57 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران برای سالهای 1394 تا 1396 بکارگرفته شد مشخص گردید که همسو با ادبیات پژوهش، میان اندازه کیفیت صورتهای مالی و اندازه هزینه سرمایه شرکت رابطه منفی معنادار وجود دارد که این امر نشان از معتبر بودن روش ارائه شده برای اندازه گیری کیفیت صورتهای مالی می باشد. نتایج نشان می دهد که میانگین اندازه کیفیت صورتهای مالی 57 شرکت انتخاب شده به عنوان نمونه طی سالهای 1394 الی 1396 بهبود یافته است
قاسم بولو؛ محمد مرفوع؛ آرین قهرمانی
چکیده
هدف تحقیق حاضر تبیین تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه حقوق صاحبان سهام شرکتها و بررسی نقش تعدیلگر عدم تقارن اطلاعاتی و نقش تعدیلگر همزمان این متغیر و قابلیت مقایسه صورتهای مالی در این بستر است. قلمرو زمانی این پژوهش برای دوره 5 ساله از ابتدای سال 1392 لغایت پایان سال 1396در نظر گرفته شده است و نمونه پژوهش شامل 91 شرکت پذیرفته شده ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر تبیین تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه حقوق صاحبان سهام شرکتها و بررسی نقش تعدیلگر عدم تقارن اطلاعاتی و نقش تعدیلگر همزمان این متغیر و قابلیت مقایسه صورتهای مالی در این بستر است. قلمرو زمانی این پژوهش برای دوره 5 ساله از ابتدای سال 1392 لغایت پایان سال 1396در نظر گرفته شده است و نمونه پژوهش شامل 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. برای تحلیل های آماری از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیلها حاکی از آن است که کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه حقوق صاحبان سهام تاثیر معکوس دارد؛ به نحوی که هرچه کیفیت اطلاعات حسابداری بالاتر باشد، هزینه حقوق صاحبان سهام کاهش مییابد؛ وبالعکس. هم چنین، عدم تقارن اطلاعاتی ارتباط مستقیمی با این تاثیر دارد. اما تاثیر همزمان قابلیت مقایسه صورتهای مالی و عدم تقارن اطلاعاتی بر تاثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه حقوق صاحبان سهام مورد تائید نمیباشند. نتایج این پژوهش در دو فرضیه اول مشابه نتایج پژوهش ایموف و همکاران (2018) می باشد که در کشور آمریکا به بررسی تاثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه حقوق صاحبان سهام پرداختند اما نتیجه فرضیه سوم حاکی از عدم تطابق با آن می باشد.
قاسم بولو؛ امیر عباس صاحبقرانی؛ سیده محبوبه جعفری
چکیده
در سالهای اخیر بازار سرمایه نقش بهسزایی را در تامین مالی دولت و بخش خصوصی ایفا نموده و ابزارهای متنوعی را به این منظور ارائه نموده است که این ابزارها عمدتاً به پشتوانه داراییهای یک بنگاه شکل گرفته و در 2 طبقه کلی شامل اوراق به پشتوانه دارایی و اوراق بر مبنای دارایی جای میگیرد، از سوی دیگر بنابر الزام نهاد ناظر بازار سرمایه مبنی بر رتبهبندی ...
بیشتر
در سالهای اخیر بازار سرمایه نقش بهسزایی را در تامین مالی دولت و بخش خصوصی ایفا نموده و ابزارهای متنوعی را به این منظور ارائه نموده است که این ابزارها عمدتاً به پشتوانه داراییهای یک بنگاه شکل گرفته و در 2 طبقه کلی شامل اوراق به پشتوانه دارایی و اوراق بر مبنای دارایی جای میگیرد، از سوی دیگر بنابر الزام نهاد ناظر بازار سرمایه مبنی بر رتبهبندی اوراق بدهی پیش از انتشار آن و ضرورت ورود به حوزه رتبهبندی اوراق بهادار، ضروری است الگوهای رتبه بندی اوراق منتشر شده در بازار سرمایه طراحی و تبیین گردند. بر پایه همین موارد، پژوهش حاضر اقدام به تدوین الگوی رتبهبندی اعتباری اوراق بهادار به پشتوانه دارایی با محوریت صکوک در بازار سرمایه نموده است تا از یک سو مشکلات اجرایی انتشار صکوک از جمله وجود اجباری ضامن مرتفع گردد و از سوی دیگر زمینه شفافیت بازار تامین مالی و تسریع در فرآیند تامین مالی از طریق این بازار فراهم شود که نهایتاً کاهش هزینه های تامین مالی یک بنگاه را در پی خواهد داشت. در این پژوهش ابتدا با مطالعه مبانی نظری انتشار اوراق به پشتوانه داراییها و سایر منابع اطلاعاتی همچون دستورالعملهای منتشر شده توسط نهاد ناظر بازار سرمایه، رویه موسسات رتبهبندی بینالمللی و رهنمودهای نهادهای مالی بین-المللی اسلامی، الگوی اولیه رتبه-بندی اوراق بهادار به پشتوانه دارایی استخراج گردید، سپس این الگو با هدف کسب اجماع و با استفاده از روش تحقیق دلفی در معرض نظرخواهی از خبرگان قرار گرفته و نهایتاً الگوی نهایی رتبهبندی اوراق بهادار به پشتوانه دارایی ارائه گردید.
قاسم بولو؛ زهرا فرجام
چکیده
آﮔﺎﻫﯽ از دورﻧﻤﺎی ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻗﺘﺼﺎدی واﺣﺪﻫﺎی ﺗﺠﺎری، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺑﺎﻟﻘﻮه و اﻋﺘﺒﺎردﻫﻨﺪﮔﺎن را در اﺧﺬ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻗﺘﺼﺎدی ﯾﺎری ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران بر ﻣﺒﻨﺎی ﺳﻮدﻫﺎی ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه انجام میگیرد. لذا دقت این پیش‌بینی‌ها اهمیت دارد. مطالعات اخیر نشان داده که خطای پیش‌بینی هزینه‌ها ...
بیشتر
آﮔﺎﻫﯽ از دورﻧﻤﺎی ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻗﺘﺼﺎدی واﺣﺪﻫﺎی ﺗﺠﺎری، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺑﺎﻟﻘﻮه و اﻋﺘﺒﺎردﻫﻨﺪﮔﺎن را در اﺧﺬ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻗﺘﺼﺎدی ﯾﺎری ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران بر ﻣﺒﻨﺎی ﺳﻮدﻫﺎی ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه انجام میگیرد. لذا دقت این پیش‌بینی‌ها اهمیت دارد. مطالعات اخیر نشان داده که خطای پیش‌بینی هزینه‌ها از خطای پیش‌بینی فروش بیشتر بوده و تاثیر چشمگیری بر خطای پیش‌بینی سود دارد. طبق این تحقیقات، علت خطای پیش‌بینی هزینه‌ها عدم درک و توجه به اطلاعات رفتار هزینه می‌باشد. در تحقیق پیش‌رو با مطالعه اطلاعات 104 شرکت طی سالهای 1393-1388، دقت پیش‌بینی رفتار هزینه‌ها توسط مدیران بررسی شد. در این راستا شرکت‌های دارای خطای پیش‌بینی فروش مساعد و نامساعد تفکیک و خطای پیش‌بینی سود شرکت‌هایی که قدرمطلق خطای پیش‌بینی فروش آنها معادل بود، با یکدیگر مقایسه گردید. در صورتی که خطای پیش‌بینی سود این شرکتها تفاوت معناداری نداشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که مدیران در پیش‌بینی‌های خود به رفتار هزینه توجه دارند. نتایج آزمون‌های آماری t و من‌ویتنی نشان داد که مدیران تغییرپذیری هزینه‌های شرکت را به درستی پیش‌بینی نمی‌کنند؛ اما رفتار هزینه را در پیش‌بینی‌های خود لحاظ می‌کنند. تناسب خطای پیش‌بینی سود و خطای پیش‌بینی فروش بیانگر آن است که علت اصلی خطای پیش‌بینی سود، خطا در پیش‌بینی فروش است.
بهرام محسنی ملکی رستاقی؛ صابر شعری آناقیز؛ علی رحمانی؛ قاسم بولو
چکیده
توانایی شرکت در شناسایی منابع مالی بالقوه داخلی و خارجی، از عوامل اصلی رشد و پیشرفت آن محسوب می شود. هدف اصلی شرکتها، به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است و این در حالی است که یکی از عوامل موثر در این امر، ساختار سرمایه شرکت هاست که مستلزم بکارگیری بهینه منابع مالی و کسب بازده متناسب با ریسک های موجود می باشد. از سویی دیگر تحقیقات مختلف ...
بیشتر
توانایی شرکت در شناسایی منابع مالی بالقوه داخلی و خارجی، از عوامل اصلی رشد و پیشرفت آن محسوب می شود. هدف اصلی شرکتها، به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است و این در حالی است که یکی از عوامل موثر در این امر، ساختار سرمایه شرکت هاست که مستلزم بکارگیری بهینه منابع مالی و کسب بازده متناسب با ریسک های موجود می باشد. از سویی دیگر تحقیقات مختلف نشان داده است که با توجه به مشکلات تئوری های سنتی ساختار سرمایه، یکی از عوامل تاثیر گذار بر مسائل تامین مالی شرکتها، انعطاف پذیری مالی است. این مطالعه به بررسی نقش انعطاف پذیری مالی بر تصمیمات ساختار سرمایه می پردازد. برای این منظور از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، 108 شرکت انتخاب و اطلاعات مالی مربوط به سال های 1382 تا 1392 آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که انعطاف پذیری مالی دوره جاری دارای رابطه مثبت و معناداری با ساختار سرمایه می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد که برای شرکت هایی که دارای ارزش نهایی وجه نقد منفی هستند، انعطاف پذیری مالی در تصمیمات ساختار سرمایه دارای الویت می باشد.
