حسابداری وجنبه های مختلف مالی
امیر مرادی؛ حمیده اثنی عشری؛ محمدحسین رهبان؛ محمد عربمازار یزدی؛ محمدحسین صفرزاده
چکیده
روششناسی علم طراحی، رهیافتی راهحلمحور برای تعقیب پژوهشهایی است که فراتر از فهم وضع موجود، به دنبال خلق وضع مطلوب از طریق ارائۀ مصنوعات نوآورانه و بدیع است. با وجود کاربرد گسترده این روششناسی در دیگر رشتههای فنی و مدیریتی و البته گذشت بیش از دو دهه از نخستین پژوهش علم طراحی در حسابداری، ظرفیت آن بهقدر مقتضی شناخته نشد، مگر ...
بیشتر
روششناسی علم طراحی، رهیافتی راهحلمحور برای تعقیب پژوهشهایی است که فراتر از فهم وضع موجود، به دنبال خلق وضع مطلوب از طریق ارائۀ مصنوعات نوآورانه و بدیع است. با وجود کاربرد گسترده این روششناسی در دیگر رشتههای فنی و مدیریتی و البته گذشت بیش از دو دهه از نخستین پژوهش علم طراحی در حسابداری، ظرفیت آن بهقدر مقتضی شناخته نشد، مگر در چند سال اخیر که با استقبال بیسابقه پژوهشگران حسابداری مواجه گردید. باهدف واکاوی روندهای موضوعی، شناسایی کنشگران اثرگذار و نیز نگاشت ساختار فکری و مفهومی پژوهشهای حسابداری مرتبط با روششناسی علم طراحی، در این پژوهش برای نخستین بار، با استفاده از فنون همواژگانی، همنویسندگی، مصورسازی نقشه علمی و ابرواژگان، به تحلیل کتابشناختی 51 مقاله منتشره تا سال 2023 در مجلات نمایهشده در آخرین فهرست شورای رؤسای دانشکدههای علوم مالی استرالیا در نرمافزارهای ووس ویور، مایکروسافت اکسل و زبان پایتون پرداختهشد. طبق یافتههای این مطالعه، بیش از نیمی از تولیدات پژوهشی مربوط به سالهای 2020 تا 2023 است که دلالت بر اقبال نوظهور پژوهشگران حسابداری به این روششناسی دارد. غالبترین حوزههای موضوعی در مقالات علم طراحی، حسابرسی و کنترل است که با کاربرد فناوریهای نوین و تکنیکهای تحلیلشناسی دادهها همراه بوده است. پراستنادترین اثر، مقالۀ «روششناسی پژوهش علم طراحی و کاربرد آن در پژوهش سیستمهای اطلاعاتی حسابداری» اثر گویدو گیرتس (2011) که تاکنون 140 استناد صرفاً در پایگاه دادۀ اسکوپس دریافت کرده است. پرکارترین نویسنده میکلوس وسارهلی با 6 مقاله است که همزمان بیشترین ارتباطات علمی را با سایر نویسندگان این حوزه داشته و دانشگاه محل فعالیت وی، یعنی دانشگاه ایالتی نیوجرسی امریکا، با 8 مقاله، پرکارترین دانشگاه شناخته شد. گویدو گیرتس با دریافت 177 ارجاع از دو مقالۀ خود، پراستنادترین نویسنده در حوزۀ علم طراحی در پژوهش حسابداری شناخته میشود که به این واسطه، دانشگاه متبوع وی یعنی دانشگاه دلور امریکا نیز پر استنادترین دانشگاه بهحساب میآید. کشور امریکا مجموعاً با 33 مقاله و 555 ارجاع پرکارترین و پرارجاعترین مقالات را به خود اختصاص داده است. مجلۀ بینالمللی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری با انتشار 20 مقاله و دریافت 464 ارجاع، بیشترین تعداد نشر و ارجاع را دارد. یافتههای پژوهش حاضر، با آشکارسازی عوامل و روابط کتابشناختی و جهتگیری موضوعی پژوهشهای علم طراحی در حسابداری، ضمن آگاهی بخشی به پژوهشگران و سیاستگذاران علمی از وضعیت و روند این روششناسی، مبنایی برای توسعه و تعقیب پژوهشهای راهحل محور و کاربردی در قلمرو حسابداری فراهم مینماید.
حسابداری وجنبه های مختلف مالی
عرفان محمدی؛ حمیده اثنی عشری
چکیده
ریسک سقوط قیمت سهام یکی از موضوعات مورد توجه تحقیقات حوزه بازار سرمایه است . از آنجایی که رسالت اصلی نهادهای ناظر بر بازار سرمایه، صیانت از حقوق سرمایهگذارا ن است بررسی عوامل موثر بر ریسک سقوط سهام همواره مورد توجه بوده است. کیفیت گزارشگری مالی و الگوهای مدیریت سود، مهمترین ابزار در اختیار نهادهای ناظر است که می تواند به آنها در مدیریت ...
بیشتر
ریسک سقوط قیمت سهام یکی از موضوعات مورد توجه تحقیقات حوزه بازار سرمایه است . از آنجایی که رسالت اصلی نهادهای ناظر بر بازار سرمایه، صیانت از حقوق سرمایهگذارا ن است بررسی عوامل موثر بر ریسک سقوط سهام همواره مورد توجه بوده است. کیفیت گزارشگری مالی و الگوهای مدیریت سود، مهمترین ابزار در اختیار نهادهای ناظر است که می تواند به آنها در مدیریت ریسک سقوط سهام یاری رساند و به همین سبب در این تحقیق به ان پرداخته شد. الگوهای مدیریت سود شامل مدیریت سود ازطریق اقلام تعهدی و مدیریت سود واقعی می شوند. جامعه آماری این تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است و نمونه پژوهش نیز با لحاظ برخی ویژگی ها ( شامل 167 شرکت ) در بازه زمانی 1391 الی 1397 انتخاب شد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی – همبستگی است و فرضیه های پژوهش با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته آزمون شدند. نتایج پژوهش نشان داد الگوی مدیریت سود تعهدی با ریسک سقوط سهام رابطه دارد و کاربست مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی ریسک سقوط قیمت سهام را افزایش می دهد. در حالیکه چنین موضوعی در خصوص مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی صادق نیست؛ به گونه ای که، کاربست این الگوی مدیریت سود با تغییرات منفی بازده های سهام رابطه ای ندارد. بعلاوه، کیفیت حسابرسی، رابطه الگوی مدیریت سود تعهدی با ریسک سقوط سهام را کاهش می دهد. در حالیکه ارتباط میان الگوی مدیریت سود واقعی و ریسک سقوط سهام از کیفیت حسابرسی اثر نمی پذیرد.
یگانه فغفورمغربی؛ سید حسین سجادی؛ حمیده اثنی عشری؛ علی رضاییان
چکیده
اطلاعات کمی به تنهایی و به خودی خود تصویر ناقصی از شرایط اقتصادی یک شرکت ارائه میکند. بنابراین شرکتها علاوه بر افشاهای کمی، افشاهایی به صورت کیفی و متنی نیز منتشر میکنند که علاوه بر ویژگی کلی اطلاعات یعنی سودمندی در امر تصمیمگیری استفادهکنندگان، ویژگیهای دیگری نیز همچون احساس زبانی و خوانایی دارند که میتوانند بر قضاوت ...
بیشتر
اطلاعات کمی به تنهایی و به خودی خود تصویر ناقصی از شرایط اقتصادی یک شرکت ارائه میکند. بنابراین شرکتها علاوه بر افشاهای کمی، افشاهایی به صورت کیفی و متنی نیز منتشر میکنند که علاوه بر ویژگی کلی اطلاعات یعنی سودمندی در امر تصمیمگیری استفادهکنندگان، ویژگیهای دیگری نیز همچون احساس زبانی و خوانایی دارند که میتوانند بر قضاوت و تصمیمگیری استفادهکنندگان تاثیرگذار باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا مدیران میتوانند با دستکاری احساس زبانی و خوانایی اطلاعیه اعلان سود بر قضاوت و تصمیمگیری سرمایهگذاران تاثیر بگذارند یا خیر و اینکه آیا میزان این تاثیر توسط سبک پردازش اطلاعات سرمایهگذاران (خبرگی) تعدیل خواهدشد یا خیر. بدین منظور از یک آزمایش 2*2*2 بین گروهی با دانشجویان حسابداری به عنوان آزمودنی استفاده شد. تجزیه و تحلیل آنوا نشان داد احساس زبانی مثبت و خوانایی ضعیف اطلاعیه اعلان سود بر قضاوت سرمایهگذاران تاثیر مثبت دارد. همچنین احساس زبانی مثبت و خوانایی ضعیف اطلاعیه اعلان سود بر قضاوت سرمایهگذارانی که از خبرگی کمتری برخوردارند و از سبک شهودی برای پردازش اطلاعات استفاده میکنند، تاثیر مثبت و بر قضاوت سرمایهگذارانی که از خبرگی بیشتری برخوردارند و از سبک تحلیلی برای پردازش اطلاعات استفاده میکنند، تاثیر منفی دارد. در مجموع نتایج این تحقیق موید آن است که لزوم حمایت از سرمایهگذاران کمتر خبره به وسیله ارائه دستورالعملهایی برای افزایش خوانایی و همچنین استفاده از احساس زبانی متناسب با عملکرد کلی شرکت توسط نهادهای قانونگذار امری ضروری به نظر میرسد.
حمیده اثنی عشری؛ مینا نورمحمدی
چکیده
مالیات، یکی از مهمترین عوامل رونق اقتصادی و توسعه جوامع محسوب میشود و به عنوان اصلیترین ابزار کسب درآمد برای دولتها مطرح است. اگرچه اقتصاد ایران سالهاست در شرایط رکود تورمی قراردارد اما اثر تورم بر هزینههای قابل قبول جهت محاسبه مالیات بر درآمد مستقیم شرکتها تعدیل نمیشود در حالیکه درآمدها اثرات تورم را در خود دارند و این ...
بیشتر
مالیات، یکی از مهمترین عوامل رونق اقتصادی و توسعه جوامع محسوب میشود و به عنوان اصلیترین ابزار کسب درآمد برای دولتها مطرح است. اگرچه اقتصاد ایران سالهاست در شرایط رکود تورمی قراردارد اما اثر تورم بر هزینههای قابل قبول جهت محاسبه مالیات بر درآمد مستقیم شرکتها تعدیل نمیشود در حالیکه درآمدها اثرات تورم را در خود دارند و این موضوع میتواند موجبات افزایش بارمالیاتی برای شرکتهایی را فراهم آورد که ریالهای تاریخی سهم بیشتری در ساختار هزینههایشان دارد. در این مقاله، رابطه سیاستهای مالیاتی با بارمالیاتی در شرایط تورمی بررسی شد. در این راستا، موجودی کالا و داراییهای ثابت برای سنجش سیاستهای مالیاتی در شرایط رکود تورمی به عنوان متغیرهای مستقل و نسبت هزینه مالیات بر جریانهای نقدی عملیاتی برای سنجش بارمالیاتی به عنوان متغیر وابسته بکار رفت. به منظور آزمون فرضیههای پژوهش، دادههای شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1380 تا 1395 با لحاظ برخی شرایط و با استفاده از از روش حداقل مربعات تعمیم یافته برای دادههای پانلی نامتوازن آزمون شدند. نتایج نشان داد شرکتهایی که سهم داراییهای ثابت و موجودی کالا در ساختار داراییهای انها بیشتر است با گذشت زمان و کاهش دوره گردش موجودی کالا بارمالیاتی بیشتری را متحمل میشوند.
الناز تجویدی؛ حمیده اثنی عشری؛ احمد حاج نوروزی
چکیده
تصمیمات مدیریت در خصوص هزینه ها همواره از مباحث مورد توجه بوده است. به طور سنتی در مدل های تحلیلسود فرض برآن بود رفتار هزینه متقارن و وابسته به نوسانات تولید و فروش است؛ اگرچه تحقیقاتی که در دهه 90انجام شد نشان داد چندان نمی توان به این فرض پایبند ماند. چنین نتایجی ضرورت پرداختن به چرایی مشاهده رفتارنامتقارن هزینه را بسترساز شد. در این ...
بیشتر
تصمیمات مدیریت در خصوص هزینه ها همواره از مباحث مورد توجه بوده است. به طور سنتی در مدل های تحلیلسود فرض برآن بود رفتار هزینه متقارن و وابسته به نوسانات تولید و فروش است؛ اگرچه تحقیقاتی که در دهه 90انجام شد نشان داد چندان نمی توان به این فرض پایبند ماند. چنین نتایجی ضرورت پرداختن به چرایی مشاهده رفتارنامتقارن هزینه را بسترساز شد. در این پژوهش، رابطه تغییرات فروش دوره گذشته با رفتار نامتقارن هزینه بررسی شد واثر نگرش مثبت و منفی مدیریت بر این رابطه مورد آزمون قرار گرفت. به منظور سنجش رفتار نامتقارن هزینه، بهپشتوانه ادبیات پژوهش، از رابطه همزمان تغییرات هزینه های فروش، اداری و عمومی با تغییرات فروش دوره جاریاستفاده شد؛ تغییرات فروش دو دوره گذشته نیز به عنوان شاخص سنجش نگرش مدیریت لحاظ شد. در این راستااطلاعات 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره 1383 الی 1392 با در نظر گرفتن برخیویژگی ها ( 1050 شرکت- سال) بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل رگرسیون ( حداقل مربعاتعادی)- روش اثرات ثابت بکار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد هزینه رفتاری نامتقارن دارد؛ تغییرات فروش دورهگذشته با کاهش ابهام پیش روی مدیریت با رفتار نامتقارن هزینه رابطه مثبت دارد؛ و نگرش مدیریت می تواند اثرتغییرات فروش دوره گذشته را بر رفتار هزینه تعدیل کند؛ به این ترتیب که نگرش مثبت، رابطه مستقیم فروش دورهگذشته بر رفتار نامتقارن هزینه را تقویت می کند و نگرش منفی موجب تقارن بیشتر رفتار هزینه در شرایط کاهشفروش دوره گذشته می شود.
حمیده اثنی عشری؛ الناز تجویدی؛ احمد حاج نوروزی
چکیده
تصمیمات مدیریت در خصوص هزینهها همواره از مباحث مورد توجه بوده است. به طور سنتی در مدلهای تحلیل سود فرض برآن بود رفتار هزینه متقارن و وابسته به نوسانات تولید و فروش است؛ اگرچه تحقیقاتی که در دهه 90 انجام شد نشان داد چندان نمیتوان به این فرض پایبند ماند. چنین نتایجی ضرورت پرداختن به چرایی مشاهده رفتار نامتقارن هزینه را بسترساز شد. ...
بیشتر
تصمیمات مدیریت در خصوص هزینهها همواره از مباحث مورد توجه بوده است. به طور سنتی در مدلهای تحلیل سود فرض برآن بود رفتار هزینه متقارن و وابسته به نوسانات تولید و فروش است؛ اگرچه تحقیقاتی که در دهه 90 انجام شد نشان داد چندان نمیتوان به این فرض پایبند ماند. چنین نتایجی ضرورت پرداختن به چرایی مشاهده رفتار نامتقارن هزینه را بسترساز شد. در این پژوهش، رابطه تغییرات فروش دوره گذشته با رفتار نامتقارن هزینه بررسی شد و اثر نگرش مثبت و منفی مدیریت بر این رابطه مورد آزمون قرار گرفت. به منظور سنجش رفتار نامتقارن هزینه، به پشتوانه ادبیات پژوهش، از رابطه همزمان تغییرات هزینههای فروش، اداری و عمومی با تغییرات فروش دوره جاری استفاده شد؛ تغییرات فروش دو دوره گذشته نیز به عنوان شاخص سنجش نگرش مدیریت لحاظ شد. در این راستا اطلاعات 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره 1383 الی 1392 با در نظر گرفتن برخی ویژگیها (1050 شرکت- سال) بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها، تحلیل رگرسیون ( حداقل مربعات عادی)- روش اثرات ثابت بکار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد هزینه رفتاری نامتقارن دارد؛ تغییرات فروش دوره گذشته با کاهش ابهام پیشروی مدیریت با رفتار نامتقارن هزینه رابطه مثبت دارد؛ و نگرش مدیریت میتواند اثر تغییرات فروش دوره گذشته را بر رفتار هزینه تعدیل کند؛ به این ترتیب که نگرش مثبت، رابطه مستقیم فروش دوره گذشته بر رفتار نامتقارن هزینه را تقویت میکند و نگرش منفی موجب تقارن بیشتر رفتار هزینه در شرایط کاهش فروش دوره گذشته میشود.
