گزارش های حسابداری
جواد شکرخواه
چکیده
افزایش اهمیت گزارشگری پایداری به عنوان یکی از آخرین و مهمترین روندهای تحول در عرصه گزارشگری شرکتی، سبب افزایش قابل توجه پژوهشها در این حوزه شده است. یکی از موضوعات کلیدی مورد توجه در پژوهشهای مرتبط با گزارشگری پایداری، تأثیر آن بر عملکرد مالی شرکتها است. با توجه به نتایج متنوع پژوهشهای این حوزه، در این پژوهش به مرور سیستماتیک ...
بیشتر
افزایش اهمیت گزارشگری پایداری به عنوان یکی از آخرین و مهمترین روندهای تحول در عرصه گزارشگری شرکتی، سبب افزایش قابل توجه پژوهشها در این حوزه شده است. یکی از موضوعات کلیدی مورد توجه در پژوهشهای مرتبط با گزارشگری پایداری، تأثیر آن بر عملکرد مالی شرکتها است. با توجه به نتایج متنوع پژوهشهای این حوزه، در این پژوهش به مرور سیستماتیک پژوهشهای مرتبط با تأثیر گزارشگری پایداری بر عملکرد مالی پرداخته شده است. نمونه نهایی پژوهش شامل 95 مقاله نمایهشده در پایگاههای اسکاپوس و وبآفساینس در بازده زمانی 2013 تا پایان ژوئن 2025 است. برای تدوین پروتکل مرور مقالات از چکلیست پریزما استفاده گردید. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که 70 درصد از مطالعات نشانگر تأثیر مثبت گزارشگری پایداری بر نرخ بازده داراییها، 64 درصد نشانگر تأثیر مثبت آن بر نرخ بازده حقوق مالکانه و 72 درصد نشانگر تأثیر آن بر شاخصهای ارزیابی عملکرد مبتنی بر بازار هستند. این نتایج نشانگر اجماع نسبی در خصوص تأثیر مثبت گزارشگری پایداری بر عملکرد شرکتها است. یافتههای پژوهش همچنین نشان میدهد برخی عوامل زمینهای و متغیرهای تعدیلگر نظیر سطح توسعهیافتگی، سازوکارهای حاکمیت شرکتی، حضور سرمایهگذاران علاقهمند به پایداری، رعایت استانداردهای GRI، میتوانند این رابطه را تحت تاثیر قرار دهند. علاوه بر این یافتههای پژوهش نشان میدهد که اجزای مختلف افشای محیطی، اجتماعی و راهبری میتوانند اثرگذاریهای متفاوتی بر عملکرد شرکتها داشته باشند. پژوهشهای مورد بررسی در مجموع پیشنهاد میکنند که گزارشگری پایداری نهتنها یک الزام نظارتی، بلکه یک دارایی استراتژیک است و شرکتها نیاز به توسعه استراتژی بلندمدت برای اجرای گزارشگری پایداری دارند.
ساختار سرمایه
بهروز بادپا؛ داریوش اخترشناس؛ امین قنبری
چکیده
در شرایط اقتصادی پیچیده و مدرن کنونی، شرکتهایی میتوانند به مزیت رقابتی دست پیدا کنند که علاوه بر داراییهای مشهود از دانش، تجربه و تواناییهای کارکنان بهره بیشتری ببرند. شرکتهایی که سرمایه فکری بالاتری دارند میتوانند با بهرهگیری از همه توانمندیهای خود، استراتژی مطلوبی برای موفقیت شرکت اتخاذ کنند و ضمن بهبود عملکرد شرکت ...
بیشتر
در شرایط اقتصادی پیچیده و مدرن کنونی، شرکتهایی میتوانند به مزیت رقابتی دست پیدا کنند که علاوه بر داراییهای مشهود از دانش، تجربه و تواناییهای کارکنان بهره بیشتری ببرند. شرکتهایی که سرمایه فکری بالاتری دارند میتوانند با بهرهگیری از همه توانمندیهای خود، استراتژی مطلوبی برای موفقیت شرکت اتخاذ کنند و ضمن بهبود عملکرد شرکت به نتایج عملیاتی پایدار دست پیدا کنند. بر این اساس، ابتدا میزان کارایی زنجیره ارزش شرکت با استفاده از تابع مرزی تصادفی اندازهگیری شده و سپس، تأثیر سرمایه فکری بر کارایی زنجیره ارزش، جریانهای نقدی و ریسک ورشکستگی آن بررسی شده است. اگر چه جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است، اما با توجه به محدودیتهایی که برای دستیابی به نتایج قابل اتکای پژوهش اعمال شده است با استفاده از غربالگری تعداد 142 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شده که دادههای آنها در دوره زمانی یازدهساله از سال 1392 تا سال 1402 مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیههای پژوهش نیز با استفاده مدلسازی معادلات ساختاری توسط نرمافزار SmartPLS مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای پژوهش در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد، سرمایه فکری شرکت بر کارایی زنجیره ارزش و جریانهای نقدی آن تأثیر مثبت دارد، اما بر ریسک ورشکستگی شرکت تأثیر منفی دارد. از طرفی، کارایی زنجیره ارزش، جریانهای نقدی را افزایش میدهد، در حالیکه ریسک ورشکستگی شرکت را کاهش میدهد.
حسابداری وجنبه های مختلف مالی
محسن ختن لو؛ مهدی کاظمی علوم؛ یاسمن مرادی بهجت
چکیده
در سالهای اخیر، افشای اطلاعات غیرمالی برای ذینفعان در تصمیمگیری اهمیت بیشتری یافته است. افشای اطلاعات غیرمالی شرکتها مانند افشای اطلاعات زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) میتواند تحت تأثیر ویژگیهای مدیران و سایر ارکان حاکمیت شرکتی قرار گیرد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تنوع جنسیتی هیئت مدیره بر افشای اطلاعات ...
بیشتر
در سالهای اخیر، افشای اطلاعات غیرمالی برای ذینفعان در تصمیمگیری اهمیت بیشتری یافته است. افشای اطلاعات غیرمالی شرکتها مانند افشای اطلاعات زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) میتواند تحت تأثیر ویژگیهای مدیران و سایر ارکان حاکمیت شرکتی قرار گیرد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تنوع جنسیتی هیئت مدیره بر افشای اطلاعات زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی با نقش تعدیلی ویژگیهای کمیته حسابرسی است. در این پژوهش دادههای 78 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1392 تا 1402 (858 سال-شرکت) جمعآوری شد و فرضیههای پژوهش با استفاده از دادههای ترکیبی و بکارگیری رگرسیون چندگانه مورد آزمون قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد تنوع جنسیتی در هیئت مدیره تأثیر مثبت و معناداری بر افشای اطلاعات زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی دارد؛ بهعبارت دیگر با افزایش حضور زنان در هیئت مدیره، شاخص افشای ESG نیز افزایش مییابد. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد استقلال و تخصص مالی کمیته حسابرسی رابطه بین تنوع جنسیتی هیئت مدیره و افشای اطلاعات زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی را تقویت و تعدیل مینماید؛ ولی اندازه اعضای کمیته حسابرسی بر این رابطه اثر تعدیلی ندارند. این پژوهش بینشهای ارزشمندی را برای مدیران و سرمایهگذاران فراهم میکند تا نقش تنوع جنسیتی در هیئت مدیره و کمیتههای حسابرسی را در افشای ESG ارزیابی کنند و آنها را در تصمیمگیریهای بهتر یاری کند. همچنین، قانونگذاران و سیاستگذاران میتوانند سازوکارهای حاکمیت شرکتی را بازنگری کنند تا حضور بیشتر زنان را نه تنها در هیئت مدیرههای شرکتها، بلکه در کمیتههای فرعی نیز ترویج کنند تا از حقوق ذینفعان، بیشتر محافظت شود.
حسابرسی مالی
زهرا جودکی چگنی؛ محمدحسین صفرزاده؛ حمیده اثنی عشری؛ فخرالدین محمدرضایی
چکیده
مقتضای اهمیت علمی و کاربردی پژوهشهای این حوزه، تحلیل کتابسنجی با هدف ترسیم نمایی از وضعیت و روند جهانی، عوامل و روابط کتابشناختی آن، ضرورتی است که تاکنون به طور دقیق بدان پرداخته نشده است. در این مطالعه، مقالههای منتشر شده در حوزه مطالعاتی را از پایگاه اسکوپوس در سالهای 1986 تا 2024 جمعآوری شد و سپس با ایجاد محدودیت برای مطالعه ...
بیشتر
مقتضای اهمیت علمی و کاربردی پژوهشهای این حوزه، تحلیل کتابسنجی با هدف ترسیم نمایی از وضعیت و روند جهانی، عوامل و روابط کتابشناختی آن، ضرورتی است که تاکنون به طور دقیق بدان پرداخته نشده است. در این مطالعه، مقالههای منتشر شده در حوزه مطالعاتی را از پایگاه اسکوپوس در سالهای 1986 تا 2024 جمعآوری شد و سپس با ایجاد محدودیت برای مطالعه دقیقتر، 38 مقاله هم سو با این حوزه انتخاب شد. در این مقاله برای تحلیل کتابسنجی از نرمافزار ووس ویور استفاده شد. بر اساس تحلیل کتابسنجی ، کلیدواژه ادغام در هسته اصلی قرار گرفت و در فاصله نزدیک به آن گرههای بزرگ دیگری مانند ادغام موسسات حسابرسی، کیفیت حسابرسی، حقالزحمه حسابرسی، کارایی حسابرسی، رقابت در راستای موضوع اصلی پژوهش قرار گرفتهاند. کشور ایالات متحده، مجله حسابرسی و حوزه کسب و کار، مدیریت و حسابداری پرکاربردترینها در این حوزه پژوهشی شناخته شدند. افزون بر این، در بین پژوهشگران مورونی با سیمنت و ثاواپالان بیشترین همکاری پژوهشی را داشتهاند. مطالعه حاضر با شناخت ساختار فکری و مفهومی ادغام موسسات حسابرسی به آشکارسازی موضوعات نوظهور همچون همترازی مشتری و حسابرس، مقررات حسابرسی، سهم بازار، تغییر حسابرس و کارایی حسابرسی پرداخت. نتایج پژوهش حاضرتصویر نسبتاً کاملی از ادبیات ادغام موسسات حسابرسی در کل عمر آن ترسیم میکند و جهتگیریهای آینده را برای محققان ارائه میکند.
شاخص سودآوری
امید تاراست؛ فرزاد غیور؛ پرویز پیری
چکیده
رسواییها و بحرانهای مالی مشاهده شده در اغلب کشورها به سبب دستکاری نمودن گزارشهای مالی، منجر به عدم اعتماد سرمایهگذاران و ذینفعان نسبت به اطلاعات مالی شده است. عدم اعتماد از جانب ذینفعان نسبت به گزارشهای مالی و عدم برخورداری جریانات اقتصادی از کیفیت لازم، میتواند عاملی بازدارنده در جذب سرمایهگذاران باشد. در پژوهش حاضر، ...
بیشتر
رسواییها و بحرانهای مالی مشاهده شده در اغلب کشورها به سبب دستکاری نمودن گزارشهای مالی، منجر به عدم اعتماد سرمایهگذاران و ذینفعان نسبت به اطلاعات مالی شده است. عدم اعتماد از جانب ذینفعان نسبت به گزارشهای مالی و عدم برخورداری جریانات اقتصادی از کیفیت لازم، میتواند عاملی بازدارنده در جذب سرمایهگذاران باشد. در پژوهش حاضر، اطلاعات مربوط به 148 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 12 ساله از سال 1391 تا 1402 مورد بررسی قرار گرفت. در رابطه با آزمون فرضیهها، طی فرآیندی اطلاعات گردآوری شده به 11 گروه مجزا طبقه-بندی شدند. جهت سنجش هرگونه آراستگی در رابطه با رندکردن یا گردکردن ارقام سود طی دوره-های چرخه عمر از توزیع بنفورد استفاده شده است. برای بررسی و مقایسه فراوانیهای مشاهده شده (واقعی) ارقام سود با فراوانیهای مورد انتظار (توزیع بنفورد)، آزمون کایدو مورد استفاده قرار خواهد گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در شرکتهای با کیفیت حسابرسی بالا و پایین در هر سه دوره چرخه عمر نظیر؛ رشد، بلوغ و افول، فراوانیهای مشاهده شده (واقعی) و فراوانیهای مورد انتظار (توزیع بنفورد)، اختلاف معناداری وجود ندارد و ارقام سود در تمام مراحل مورد بررسی پژوهش از توزیع بنفورد تبعیت مینمایند، لذا فاقد آراستگی در ارقام سود میباشند. در پژوهشهای آتی پیشنهاد میشود مطالعه حاضر به تفکیک صنایع و با شاخصهای اندازهگیری دیگری چون چرخش حسابرس، دوره تصدی و اندازه حسابرس به عنوان معیار کیفیت حسابرسی انجام گردد.
حسابداری وجنبه های مختلف مالی
نصیبه شفاخیبری؛ علیرضا هیراد؛ محمدرضا عبدلی؛ رضا ستوده
چکیده
در شرایط تجاری امروز، که با محدودیتهای کسبِ بازههای بالاتر به دلیل کمبود منابع مالی همراه میباشد، وقوع پدیدههایی مثل پدیدۀ پانزی به عنوان یک شرایط ناهنجار در کارآمدیهای مالی شرکتها و بازارهای وابسته به آن، قابل توجه است. مسئلهای که میتواند با اغواء سرمایهگذاران، نشان دهندهی روندی از منابع مالی در چرخش، برای اسکمرها ...
بیشتر
در شرایط تجاری امروز، که با محدودیتهای کسبِ بازههای بالاتر به دلیل کمبود منابع مالی همراه میباشد، وقوع پدیدههایی مثل پدیدۀ پانزی به عنوان یک شرایط ناهنجار در کارآمدیهای مالی شرکتها و بازارهای وابسته به آن، قابل توجه است. مسئلهای که میتواند با اغواء سرمایهگذاران، نشان دهندهی روندی از منابع مالی در چرخش، برای اسکمرها یا اصطلاحاً متصدیان اجرای طرح پانزی باشد که به عنوان یک عامل برهم زنندهی تعادل در بازارهای مالی شناخت شود. لذا از آنجاییکه بسط این پدیده نوظهور به رویههای حسابداری به عنوان کارکردی از فرصتطلبیهای ساختاری شرکتها میتواند قلمداد گردد، این مطالعه از طریق پدیدارشناسی پارادایمی، به دنبال ارائه الگویی از شناخت ماهیتِ تأثیرگذار پانزی در شکلگیری رویههای حسابداری فرصتطلبانه میباشد. در این مطالعه که از نظر هدف اکتشافی و از نظر نتیجه توسعهای است، در گام اول از طریق مصاحبه با 20 کنشگر دارای تجربه زیسته، تلاش شد تا طی مصاحبههایی با طرح سوالات باز و کدهای برآمده از پدیدۀ پانزی، مضامین گزارهای پدیدۀ پانزی در شکلگیری رویههای حسابداری فرصتطلبانه شناسایی گردد. سپس از طریق ایجادِ یک چکلیست محقق ساخت امتیازبندی شده براساس مقیاسهای «8+»؛ «0» و «8-» گزارهها به مقوله ها تفکیک شد. نتایج براساس «371» کد باز، حکایت از شناسایی «50» مضمون گزارهای در قالب یک چکلیست امتیازبندی محقق ساخت، دارد که با اختصاص امتیازهای کانونیِ هریک از کنشگرانِ تفکیک شده در پانلهای مشخص شده ارزیابی، در نهایت منجر به ارائهی الگوی پارادایمیِ با شناسایی 10 مقوله در 5 بعدِ شرایط علّی، زمینهای، مداخلهگر، استراتژیها و پیامدها شد.
شاخص سودآوری
ماندانا طاهری؛ اسما ساجدی فر
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثر فشار بر افشای سود هر سهم بر سطح افشای اطلاعات زیستمحیطی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران با تأکید بر نقش تعدیلگر حاکمیت شرکتی است. با استفاده از دادههای 110 شرکت طی دوره 1391 تا 1402 و بهرهگیری از روش دادههای ترکیبی، نتایج نشان داد که فشار برای افشای سود هر سهم تأثیر منفی بر سطح افشای اطلاعات ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی اثر فشار بر افشای سود هر سهم بر سطح افشای اطلاعات زیستمحیطی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران با تأکید بر نقش تعدیلگر حاکمیت شرکتی است. با استفاده از دادههای 110 شرکت طی دوره 1391 تا 1402 و بهرهگیری از روش دادههای ترکیبی، نتایج نشان داد که فشار برای افشای سود هر سهم تأثیر منفی بر سطح افشای اطلاعات زیستمحیطی دارد و در عین حال، ساختارهای حاکمیت شرکتی با تقویت شفافیت و نظارت میتوانند به کاهش این تأثیرات منفی کمک کنند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که حاکمیت شرکتی به رغم اهمیت آن، نتوانسته است بهطور کامل تأثیر منفی فشار سود را بر افشای اطلاعات زیستمحیطی تعدیل کند. این نتایج میتواند راهگشای سیاستگذاران و مدیران شرکتها در زمینه تقویت مکانیزمهای حاکمیتی و بهبود کیفیت گزارشگری زیستمحیطی باشد.یافتههای پژوهش حاکی از آن است که حاکمیت شرکتی به رغم اهمیت آن، نتوانسته است بهطور کامل تأثیر منفی فشار سود را بر افشای اطلاعات زیستمحیطی تعدیل کند. این نتایج میتواند راهگشای سیاستگذاران و مدیران شرکتها در زمینه تقویت مکانیزمهای حاکمیتی و بهبود کیفیت گزارشگری زیستمحیطی باشد.
