نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه میبد، میبد، ایران

2 کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

حق‌الزحمه حسابرسی به‌عنوان یکی از نشانه‌های تلاش حسابرسی، عاملی مهم در پذیرش یا رد یک کار حسابرسی از جانب صاحب‌کاران و حسابرسان محسوب می‌شود. ویژگی‌های شرکت صاحب‌کار و به‌خصوص ویژگی‌های گزارشگری مالی از عوامل مهمی است که می‌تواند بر زمان اجرای عملیات حسابرسی و به دنبال آن بر حق‌الزحمه حسابرسی نیز تأثیر بگذارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری (به‌عنوان یکی از ویژگی‌های کیفی گزارشگری مالی) و حق‌الزحمه حسابرسی است. برای این منظور، نمونه‌ای متشکل از 70 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله بین سال‌های 1393 تا 1397 مورد مطالعه قرار گرفته است. فرضیات پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون مبتنی بر داده‌های مقطعی آزمون شده است. شواهد پژوهش نشان می‌دهد رابطه منفی (معکوس) و معنی‌دار بین قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری و حق‌الزحمه حسابرسی وجود دارد. این نتیجه از منظر ریسک ذاتی حسابرسی و کارایی اطلاعاتی قابل تفسیر است؛ چراکه قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری، ریسک حسابرسی و هزینه کسب شواهد را کاهش می‌دهد. هم‌چنین، نتایج پژوهش نشان می‌دهد رابطه منفی و معنی‌دار بین قابلیت مقایسه و تأخیر گزارش حسابرسی وجود دارد. به‌علاوه، نتایج حاکی از این است رابطه منفی بین حق‌الزحمه حسابرسی و استقلال هیئت‌مدیره، تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی به‌عنوان سازوکارهای حاکمیت شرکتی، معنی‌دار نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Accounting Comparability and Audit Effort

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Golmohammadi shuraki 1
  • Abolfazl Zare Mehrjardi 2

1 Assistant Prof., Accounting, Meybod University, Meybod, Iran

2 Master of Science, Accounting, Yazd University, Yazd, Iran

چکیده [English]

Audit fee, which is one of the signs of an audit effort, is an important factor in the acceptance or rejection an audit by owners and auditors. The characteristics of the client and especially the characteristics of financial reporting are important factors that can affect the timing of the audit and subsequently the audit fee. The main purpose of this research is to investigating the relationship between accounting comparability (as qualitative financial reporting characteristic) and audit fees. For this purpose, a sample of 70 companies listed in Tehran Stock Exchange between 2015 and 2019 has been studied. Research hypotheses have been tested using regression analysis based on cross-section data. Evidence research shows that there is a negative and significant relationship between the accounting comparability and audit fees. This conclusion can be interpreted in terms of inherent risk of audit and information efficiency, because accounting comparability reduces audit risk and evidence acquisition costs. Also, the results show that there is a significant negative relationship between comparability and audit delay. In addition, the results suggest that there is not a significant negative relationship between audit fees and board independent, ownership concentration and institution ownership as corporate governance mechanisms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accounting Comparability
  • Audit Fees
  • Audit Delay
  • Corporate Governance Mechanisms
آقایی، محمدعلی، انواری رستمی، علی‌اصغر، احمدیان، وحید و منظری توکلی، قاسم. (1392). رتبه‌بندی ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری بر اساس دیدگاه تهیه‌کنندگان، حسابرسان و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی: کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). مطالعات تجربی حسابداری مالی، 38، 1-27.
تنانی، محسن و علوی، سیدمحمد. (1392). بررسی مقایسه‌ای عوامل مؤثر بر حق‌الزحمه حسابرسی صورت‌های مالی از منظر حسابرسان مستقل و مدیران اجرایی. دانش حسابرسی، 13(51)، 69-97.
رحمانی، علی و شقایی و فاطمه. (1396). رابطه قابلیت مقایسه حسابداری با مدیریت سود واقعی و تعهدی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 24(4)، 527-550.
رجبی، روح‌الله، قربانی، محمود و شعبانی، کیوان. (1394). رابطه هزینه حسابرسـی مسـتقل با کیفیت سـود و استقلال هیئت‌مدیـره در بازار بـورس اوراق بهـادار تهران. دانش حسابرسی، 59، 109-126
ظفری، سبحان، فروغی، داریوش و کیانی، غلامحسین. (1398). تأثیر قابلیت مقایسه و ثبات رویه حسابداری بر کیفیت سود: رویکرد متن‌کاوی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 64، 1-30
کمیته تدوین استانداردهای حسابداری. (1397). مفاهیم نظری گزارشگری مالی، سازمان حسابرسی.
مرادی، محمد و محقق، فاطمه. (1396). رقابت بازار محصول و حق‌الزحمه حسابرسی: با تأکید بر نقش حاکمیت شرکتی. فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، 26، 33-52.
ملکیان، اسفندیار، احمدپور، احمد و طالب‌تبار آهنگر، میثم. (1391). بررسی رابطه برخی از سازوکارهای حاکمیت شرکتی، حق‌الزحمه حسابرسی و میزان مالکیت شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، 14، 37-50.
مهرورز، فاطمه و مرفوع، محمد. (1395). رابطه بین قابلیت مقایسه صورت‌های مالی با آگاهی‌بخشی قیمت سهام در مورد سودهای آتی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12(49)، 83-110
نوشادی، میثم، خدادادی، ولی، واعظ، سیدعلی و حسین زاده، علی‌حسین. (1397). تدوین مدل حق‌الزحمه خدمات حسابرسی. پیشرفت‌های حسابداری، 75، 277-307.
واعظ، سیدعلی، آرمن، سیدعزیز و شیبه، سکینه. (1397). کیفیت اطلاعات حسابداری و حق‌الزحمه غیرعادی حسابرسی. دانش حسابرسی، 73، 29-53.
Al-Harshani, M. O. (2008). The pricing of audit services: evidence from Kuwait. Managerial Auditing Journal, 23(7), 685-696. https://doi.org/ 10.1108/02686900810890643
Bell, T., Landsman, W., & Shackelford, D. (2001). Auditors’ perceived business risk and audit fees: Analysis and evidence. Journal of Accounting Research, 39 (1), 35-43. https://doi.org/10.1111/1475-679X.00002
Caramanis, C., & Lennox, C. (2008). Audit effort and earnings management. Journal of Accounting and Economics, 45(1), 116-138. https://doi.org/ 10.1016/ j.jacceco.2007.05.002
Carcello, J., Hermanson, D. Neal, T., & Riley, Jr. R. (2000). Board characteristics and audit fees, Http://Papers.Ssrn.Com/Abstract= 231582.
Cho, M., Ki, E., & Kwon, S. Y. (2017). The effects of accruals quality on audit hours and audit fees. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 32(3), 129-151. https://doi.org/10.1177%2F0148558X15611323
Davis, L. R., Ricchiute, D. N., & Trompeter, G. (1993). Auditor effort, audit fees, and the provision of non audit services to audit clients. The Accounting Review, 68(1), 50-135.
De Angelo, L. (1981). Auditor size and audit quality. Journal of Accounting and Economics, 3(3), 183-199. https://doi.org/10.1016/0165-4101(81) 90002-1
De Franco, G., Kothari, S., & Verdi, R. (2011). The benefits of financial statement comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), 895–931. https://doi.org/10.1111/j.1475-679X.2011.00415.x
Desender, K., Aguilera, R., Crespi, R., & Garcia-Cestone, M. (2011). Board Characteristics and Audit Fees: When Does Ownership Matter? Http://Ssrn.Com/Abstract=1774684.
Engelberg, F., Ozoguz, A., & Wang, S. (2018). Know thy neighbor: Industry clusters, information spillovers and market efficiency. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 53(5), 1937-1961. https://doi.org/ 10.1017/ S0022109018000261
Financial Accounting Standards Board (FASB). (1980). Statement of Financial Accounting Concepts No. 2: Qualitative Characteristics of Accounting Information.
Financial Accounting Standards Board (FASB). (2010). Statement of Financial Accounting Concepts No. 8: Conceptual Framework for Financial Reporting.
Francis, J. R. (2011). A framework for understanding and researching audit quality. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 30(2), 52-125. http://dx.doi.org/10.2308/ajpt-50006
Gong, G., L. Y. Li, & Zhou, L. (2013). Earnings non-synchronicity and voluntary disclosure. Contemporary Accounting Research, 30(4), 1560–89. https://doi.org/10.1111/1911-3846.12007
Hassan, M., Hassan, S., Iqbal, A., & Farooq, M. (2014). Impact of corporate governance on audit fee: Empirical evidence from Pakistan. World Applied Sciences Journal, 30(5), 645-651. http://dx.doi.org/10.5829/ idosi.wasj.2014.30.05.14093
Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behaviour, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(3), 305–60. https://doi.org/10.1016/0304-405X(76) 90026-X
Johnstone, K. M., & Bedard, J. C. (2004). Earnings manipulation risk, corporate governance risk, and auditors planning and pricing decisions. The Accounting Review, 79(2), 1003-1025. http://dx.doi.org/10.2308/ accr.2004.79.2.277
Kim, S., Kraft, P., & Ryan, S. G. (2013). Financial statement comparability and credit risk. Review of Accounting Studies, 18(3), 783–823. https://doi.org/10.1007/s11142-013-9233-z
Kothari, S. P., Ramanna, K., & Skinner, D. (2010). Implications for GAAP from an analysis of positive research in accounting. Journal of Accounting and Economics, 5 (2–3), 246-286. https://doi.org/ 10.1016/ j.jacceco. 2010.09.003
Lipe, M. G., & Salterio, S. E. (2000). The balanced scorecard: Judgmental effects of common and unique performance measures. The Accounting Review, 75(3), 283–298. http://dx.doi.org/10.2308/accr.2000.75.3.283
McKnight, F., & Weir, C. (2009). Agency costs, corporate governance mechanisms and ownership structure in large UK publicly quoted companies: A panel data analysis. The Quarterly Review of Economics and finance, 49(2), 139-158. https://doi.org/10.1016/j.qref.2007.09.008
Neel, M. (2017). Accounting comparability and economic outcomes of mandatory IFRS adoption. Contemporary Accounting Research, 34(1), 658-690. https://doi.org/10.1111/1911-3846.12229
Palmrose, Z.V. (1988). An analysis of auditor litigation and audit service quality. The Accounting Review, 63(1), 55-73. https://www.jstor.org/ stable/247679
Simunic, D. (1980). The pricing of audit services: Theory and evidence. Journal of Accounting Research, 18(1), 161–190. https://doi.org/ 10. 2307/2490397
Sohn, B. C. (2016). The effect of accounting comparability on the accrual-based and real earnings management. Journal of Accounting and Public Policy, 35(5), 513–39. https://doi.org/10.1016/j.jaccpubpol.2016.06.003
Zhang, J. H. (2018). Accounting comparability, audit effort, and audit outcomes. Contemporary Accounting Research, 35(1), 245-276. https:// doi.org/10.1111/1911-3846.12381
Accounting Standards Development Committee. (2018). Theoretical Concepts of Financial Reporting, Auditing Organization. [In Persian]
Aghaei, M. A., Anvari Rostami, A. A., Ahmadian, V., & Manzeri Tavakkoli, Gh. (2013). Prioritizing the Accounting Information Qualitative Characteristics based on producers, Auditors and Users of Financial Reports: Application of Analytical Hierarchy Process (AHP). Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 38, 1-27. [In Persian] https://qjma.atu.ac.ir/article_1241.html?lang=en
Malekian, E., Ahmadpour, A., & Ahangar, M. T. (2016). The relationship between some corporate governance, audit fees and meter ownership of companies listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Research, 14, 37-50. [In Persian] https://far.ui.ac.ir/article_16963_0.html?lang=en
Mehrvarz, F., & Marfou, M. (2016). The relationship between financial statements comparability with stock price in formativeness about future earnings. Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 49, 83-110. [In Persian] https://dx.doi.org/10.22054/qjma.2016.4195
Moradi, M., & Mohaghegh, F. (2017). Corporate governance and the relation between product market competition and audit fees. Journal of Empirical Research in Accounting, 26, 33-52. [In Persian] https://dx.doi.org/10.22051/jera.2017.12157.1469
Noshadi, M., Khodadadi, V., & Hoseinzadeh, A. H. (2019). Development of audit services pricing model. Journal of Accounting Advances, 75, 283-318. [In Persian] https://dx.doi.org/10.22099/jaa.2018.27523.1650
Rahmani, A., & Ghashghaei, F. (2017). The relation between accounting comparability and earning management. Accounting and Auditing Review, 24(4), 527-550. [In Persian] https://dx.doi.org/10.22059/ acctgrev.2018.231579.1007589
Rajabi. R., Ghorbani, M., & Shabani, K. (2015). The relationship between independent audit costs and profit quality and the independence of the board of directors in the Tehran Stock Exchange. Journal of Audit Science, 59, 109-126. [In Persian] https://danesh.dmk.ir/article-1-1010-fa.html
Tanani, M., & Alavi, S. M. (2013). A comparison of factors influencing audit fees between independent auditors and executives. Journal of Audit Science, 51, 69-97. [In Persian] https://danesh.dmk.ir/ browse.php?a_code=A-10-1-52&sid=1&slc_lang=fa
Vaez, S. A., Armen, S. A., & Shibeh, S. (2018). Quality of accounting information and unusual audit fees. Journal of Audit Science, 73, 29-53. [In Persian] https://danesh.dmk.ir/article-1-2067-fa.html
Zafari, S., Foroughi, D., & Kiani, G. (2020). The impact of accounting comparability and consistency on earning quality: A text-Mining approach. Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 64, 1-30. [In Persian] https://dx.doi.org/10.22054/qjma.2019.34708.1860