نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

بهبود کیفیت گزارشگری مالی ابزاری برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و یکی از عوامل موثر برای دستیابی به بازار کارای سرمایه و تخصیص بهینه سرمایه است. پژوهش حاضر باتوجه به اهمیت تئوری‌های جامعه شناسی در نظام حسابداری درصدد تبیین کیفیت گزارشگری مالی از منظر تئوری ساخت‌یابی تعدیل شده است. تئوری ساخت‌یابی تعدیل شده با رویکردی اخلاقی و با در نظر گرفتن رابطه دوگانه بین عاملیت و ساختار به تبیین نظام‌های اجتماعی از جمله حسابداری می‌پردازد. پژوهش حاضر از لحاظ شیوه اجرا کمی می باشد. در بخش کمی از روش همبستگی مبتنی بر تحلیل عامل تاییدی و مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیات علمی دانشگاه و مدیران مالی شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار است که با روش نمونه‌گیری در دسترس 154 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه استخراجی از ادبیات تحقیق است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کمی در قالب مدل معادلات ساختاری نشان داد که رابطه عاملیت و ساختار حسابداری با کیفیت گزارشگری مالی به صورت قوی معنادار بوده و عاملیت در این رابطه دارای رتبه بالاتری است، این ارتباط به واسطه تاثیر چارچوب‌های نظری مبتنی بر اخلاق با رتبه اول، تصمیم‌گیری با رتبه دوم و پاسخگویی با رتبه سوم، از مسیر عاملیت و ساختار بر کیفیت گزارشگری مالی خواهد بود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نظام حسابداری با تاکید بر تئوری ساخت‌یابی تعدیل شده، کیفیت گزارشگری مالی را با ارائه چارچوب نظری جامع مبتنی بر سودمند و اخلاقی بودن سیستم حسابداری و همچنین مفید بودن اطلاعات برای تصمیم‌گیری، افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The quality of financial reporting with a theoretical approach and based on a comprehensive conceptual framework: From the perspective of adjusted Structuration theory

نویسنده [English]

  • iman zare

Associate Professor of Accounting , Payame Noor University, Tehran, IRAN

چکیده [English]

Improving the quality of financial reporting is one of the effective factors to approach an efficient capital market and optimal capital allocation, the present research tries to explain the quality of financial reporting from the perspective of adjusted structuration theory. The adjusted structuration theory explains social systems, including accounting, with an ethical approach and considering the dual relationship between agency and structure.The current research is quantitative in terms of implementation method. In the quantitative part, the correlation method based on confirmatory factor analysis and structural equation modeling was used. The statistical population of the research includes university faculty members and financial managers 154 people were selected by available sampling method. The research tool is an extractive questionnaire from research literature.

The analysis of data in the quantitative part in the form of structural equation model showed that the relationship between agency and accounting structure with the quality of financial reporting is strongly significant and agency has a higher rating in this relationship, this relationship is due to the influence of an opinion based on ethics with the first rank, decision-making with the second rank and accountability with the third rank will be from the direction of agency and structure on the quality of financial reporting. the accounting system with emphasis on adjusted structuration Theory increases the quality of financial reporting by providing a comprehensive theoretical framework based on the usefulness and ethics of the accounting system as well as the usefulness of information for decision making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • financial reporting
  • theoretical framework
  • adjusted Structuration Theory
  1. احمدپور، احمد، حاجی‌ها، زهره، چناری بوکت، حسن. (1396). کیفیت افشا و پاداش مدیریت، پژوهش‌های تجربی حسابداری، (1) 7،43-61.
  2. اعتمادی، حسین، خلیل‌پور، مهدی. (1391). کیفیت افشاء اطلاعاتی با استفاده از رویکرد فازی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 1(2)، 115-122.
  3. افلاطونی، عباس، خطیری، محمد، بیرالوند، یاسر. (1400). تأثیر کیفیت افشای اطلاعاتی مالی بر عملکرد واقعی شرکت. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 4(40)، 97-110.
  4. باباجانی، جعفر، (1389). «مزایای اجرای حسابرسی عملکرد در کشور و نقش آن در پاسخگویی». دانش حسابرسی. صص 46-16.
  5. باباجانی، جعفر؛ دهقان، حسین. (1384)، نقش حسابداری و گزارشگری مالی دولتی در ایفا و ارزیابی مسئولیت پاسخگویی از منظر پاسخگویان و پاسخ خواهان، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره 12 - 13، ص 1 –
  6. پاکدل، عبدالله؛ ارمغان، محمد. (1399). مرورکلی بر چارچوب‌های کنونی گزارشگری مالی، مطالعات حسابداری و حسابرسی، 9(33)، 114-128.
  7. پورحیدری، امید، فروغی، عارف. (1398). بررسی تأثیر نفوذ مدیرعامل بر کیفیت افشای اطلاعات حسابداری. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 16(61)، 27-53.
  8. جامعی، رضا؛ رضایی یمین، فائزه؛ ابراهیمی، ابراهیم.‌(1395). بررسی ارزیابی مسئولیت پاسخگویی سیستم حسابداری و گزارشگری مالی در سازمان امور مالیاتی استان کرمانشاه. دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی، 2(2)، 69-80.
  9. حسینی الاصل، محسن، جهانشاد، آزیتا. (1398). ضرورت گسترش سطح افشاء و توسعه گزارش‌های مالی در بستر حسابداری اسلامی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، (44) 11، 217-255.
  10. حیدری، رسول؛ خواجوی، شکراله؛ تهرانی، رضا؛ بغزیان، آلبرت. (۱۳۹۸). نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده و مدل ارائه گزارشگری پایندگی توسط مدیران، حسابداری مالی، ۱۱ (۴۲)،24-۵۱.
  11. خواجوی، شکرالله؛ سرمدی نیا، عبدالمجید؛ پورگودرزی، علیرضا. (1399). چارچوب مفهومی مبتنی بر اخلاق برای حسابداری و گزارشگری مالی، دانش حسابداری مالی، 7(1)، 25-44.
  12. دباغچیان، معصومه. (1397). بررسی ارتباط کیفیت گزارشگری مالی و تصمیمات سرمایه‌گذاران، کارشناسی‌ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
  13. رجبی‌ مقدم، داود، مهربان پور، محمدرضا، غلامی جمکرانی، رضا، کاشانی پور، محمد، میثمی، حسین. (1400). اقتصاد اسلامی و شناسایی مؤلفه‌های افشا در گزارشگری مالی اسلامی. اقتصاد اسلامی، 21(84)، 167-188.
  14. رضازاده، آرش؛ داوری، علی. (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی.
  15. زارع، ایمان. (1400)، تبیین مفهوم پاسخگویی از منظر اسلام در حسابداری با محوریت تئوری ساخت یابی، رساله دکتری حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم.
  16. زارع، ایمان، غلامی جمکرانی، رضا. (1398). تئوری ساخت یابی آنتونی گیدنز و نقش آن در تعیین مدل پاسخ‌گویی سازمانی در نظام حسابداری. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 8(30)، 41-58.
  17. زارع، ایمان، مرادی، محمد، غلامی جمکرانی، رضا، بابایی فرد، اسدالله، جهانگیرنیا، حسین. (1401). ارائه الگوی پاسخگویی در حسابداری از منظر رویکردهای اسلامی-اجتماعی. دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی، 8(2)، 37-58.
  18. زارع، ایمان؛ ترک زاده ماهانی، علی. (1401). تعدیل و تکامل نظریه ساخت‌یابی در تحقیقات حسابداری با رویکرد اجتماعی- اخلاقی. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 1(3)،143-170.
  19. عرب‌صالحی، مهدی؛ میرزائی، مهدی. (1395). کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی. حسابدار رسمی، شماره 33، صص 50-53.
  20. غلامی جمکرانی، رضا. (1393). مولفه‌های کلیدی مفاهیم نظری گزارشگری مالی با رویکرد اسلامی، رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
  21. قادری، صلاح‌الدین؛ تاری وردی، یداله؛ لشگری، زهرا. (1400). مدیریت ریسک شرکتی و پیامدهای آن بر کیفیت گزارشگری مالی شرکت‌ها، پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی،10(2)، 93-131.
  22. گیدنز، آنتونی. (1384). مسائل محوری در تئوری اجتماعی: کنش، ساختار و تناقض در تحلیل اجتماعی. (محمد رضایی، مترجم). تهران: نشر سعاد. (1979).
  23. نوری فرد، یداله و حسن چناری بوکت. (1395). تأثیر کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهی بر کارایی سرمایه‌گذاری. پژوهشنامه اقتصاد و کسب‌وکار، سال هفتم، شماره سیزدهم، صص.29-44.
  24. یوجی، ایجیری. (1382)، در باب چارچوب مفهومی مبتنی بر مسئولیت پاسخگویی، ترجمه جعفر باباجانی و امیر پوریانسب، فصلنامه مطالعات حسابداری، شماره 3.
  25. Barrios Alvarez, C., Adhikari, P., & Gomez Mejia, A. (2021), Management accounting practices and efficiency in a Colombian multi-utility conglomerate. Journal of Accounting in Emerging Economies, 11(5), 714-734.
  26. Coker, O. (2012). Accountability in Non-Governmental Organizations: Theory and Practice, PhD dissertation, King's College London.
  27. Conrad, L. (2014). Reflections on the application of and potential for structuration theory in accounting research. Critical Perspectives on Accounting, 25(2), 128–134.
  28. Englund H., & Gerdin, J. (2013). Structuration theory in accounting research; applications and applicability, Critical Perspectives on Accounting. 25(2), 162-180.
  29. Englund, H., Gerdin,J., & Burns, J. (2017). A structuration theory perspective on the interplay between strategy and accounting: Unpacking social continuity and transformation, Critical Perspectives on Accounting. Available online 10 April 2017. 73(1), 101-118Francis, J., Olsson, P., & Schipper, K. (2006). Earnings Quality. Foundation and Trends in Accounting, 4(1), 259-340.
  30. Ijiri, Y. (1983). On The Accountability-Based Conceptual Framework. Journal of Accounting and Public Policy, Elsevier Publishing, 2(2), 75-81.
  31. Kamaruddin, M.I.H., Auzair, S.M., Rahmat, M.M., & Muhamed, N.A. (2021), The mediating role of financial governance on the relationship between financial management, Islamic work ethic and accountability in Islamic social enterprise (ISE). Social Enterprise Journal, 17(3), 427-449.
  32. Makau Ngala, B., & Musau, S. (2022), Integrated financial management information system and quality of financial reporting in Nairobi city county government, Kenya. International Academic Journal of Economics and Finance, 3(7), 453-473.
  33. Mert, I. (2023). The impacts of estimation methods of financial reporting on the decisions of investors and continuity of businesses. PressAcademia Procedia (PAP), 16(1),
  34. Roberts, J. (2014). Testing the limits of structuration theory in accounting research. Critical Perspectives on Accounting, 25(2), 135–141.
  35. Tabares, S., Morales, A., Calvo, S., Molina Moreno, V., & Unpacking, B. (2021). Corps’ Impact on Sustainable Development: An Analysis from Structuration Theory. Sustainability, 13,13408.