نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد گروه حسابداری دانشگاه علامه طبابائی

چکیده

وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری دیوان محاسبات کشور و مشارکت مدیران و ذیحسابان از مدتی قبل لایحه محاسبات عمومی جدیدی تهیه و برای تکمیل فرایند تصویب آماده کرده است. لایحه مورد نظر در صورت تصویب مجلس شورای اسلامی به عنوان پنجمین قانون محاسبات عمومی کشور از زمان قانون‌گذاری در ایران محسوب می‌شود. تدوین قوانین و مقررات در ایران از جمله قانون یادشده همواره بر اساس آزمون و خطا انجام می‌گیرد. بدین معنی که قانون قبلی مبنای کار قرار گرفته و برخی مواد اضافی آن حذف و کاستی‌های آن که در طول سال‌های اجرا مشخص گردیده در قالب احکام جدیدی به آن اضافه می‌شود. این در حالی است که نگارنده معتقد است برای تدوین قانون جدید محاسبات عمومی کشور باید با انجام مطالعه‌ای تطبیقی از قوانین محاسبات عمومی کشورهای توسعه یافته مدلی مناسب برای نظارت و کنترل داخلی مبتنی بر ویژگی‌های محیطی کشورمان استخراج و احکام قانون را بر مبنای آن تدوین کرد.
در تدوین لایحه محاسبات عمومی پیشنهادی از چنین الگویی استفاده نشده است. از این رو، نگارنده در این مقاله تلاش کرده است با استفاده از روش تحقیق تطبیقی، احکام کلیدی و ساختارساز قانون محاسبات عمومی موردعمل فعلی را با احکام کلیدی لایحه محاسبات عمومی پیشنهادی مقایسه نماید. نتایج تحقیق بیانگر این واقعیت است  که لایحه پیشنهادی از یک سو وجوه تشابه و تفاوت‌هایی با قانون مورد عمل دارد و از سوی دیگر، از قابلیت‌ها و کاستی‌هایی نیز برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Public Finance Bill Proposed by the Ministry of Economic Affairs and Finance: At a Glance

نویسنده [English]

  • Jafar Babajani

Profesoor of Accounting, Allameh Tabataba'i University,Tehran, Iran.

چکیده [English]

The ministry of economic affairs and finance with cooperation of supreme audit court, managers, and comptrollers has provided a new public finance bill to be introduced in Islamic parliament of Iran. The bill will be considered as the fifth public finance law since the advent of legislature in Iran if enacted by the parliament. Legislation of laws in Iran such as the mentioned law is usually based on trial and error method in which the previous law forms the basis of revision. Then, the redundant articles are deleted and the necessary new articles which are originated from the weaknesses of previous law are added. Whereas, the present author believes that the public finance law should result from the process of reviewing the same laws in developed countries, extracting the fundamental decrees and customizing them to obtain a proper pattern for preparing the new public finance bill.
Since the author’s recommended methodology is not applied in preparing the draft of public finance bill, the author has used a comparative research methodology in this paper to compare key decrees of current public finance act and the new public finance bill. The results reveal the fact that on the one hand, the bill has some similarities and differences with the present act, but on the other hand, it has some capabilities and deficiencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Fourth public finance law"
  • "Proposed public finance bill"
  • "Similarities"
  • "Differences"
آئین نامه مالی معاملاتی دانشکاه‌ها وموسسات عالی تحقیقاتی مصوب سال1370 واصلاحات بعدی آن
اعرابی، سید محمد(1382)،"تحقیق تطبیقی"، دفترپژوهشهای فرهنگی، چاپ دوم، سال1382
الوانی، سید محمدو سلطانی عربشاهی، سیمین(1383)،"مدیریت تطبیقی"، انتشارات دانشگاه پیام نور
باباجانی،جعفر(1381)،"تحلیلی نظری پیرامون سیستم نظارت مالی کشور از منظر مسئولیت پاسخگویی"، فصلنامه بررسی های حسابداری وحسابرسی، سال دهم، شماره 31، بهار1382.
قانون اساسی مصوب سال1294 ومتمم آن مصوب سال1285 هجری شمسی
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال1358خورشیدی
قانون برگزاری مناقصات مصوب سال1382
قانون برنامه وبودجه مصوب سال1351
قانون محاسبات عمومی اول مصوب سال1289
قانون محاسبات عمومی دوم مصوب سال 1312
قانون محاسبات عمومی سوم مصوب سال 1349
قانون محاسبات عمومی چهارم مصوب سال 1366
لایحه پیشنهادی محاسبات عمومی پنجم وزارت اموراقتصادی ودارای
Federal law on the budget (2004). United Cyprus Republic
Finance (control and management) Act of Nigerian
National public sector financial administration and control systems act of 1992
Public finance act of Tanzania, 2001
Public finance management and accountability act law of South Sudan,2011
Public finance act of Republic of Slovenia,1999