نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

2 استاد حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این پژوهش با هدف رتبهبندی بانکهای ایرانی و بهطور مشخص بانکهای دارای مجوز بانک مرکزی و پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران بر اساس توان مالی آنها انجام شده است. قلمرو زمانی پژوهش حاضر در برگیرنده دوره 5 ساله از سال 1390 تا سال 1394 می باشد. در این پژوهش با استفاده از یک مدل مؤلفهمحور انعکاسی که از 4 بُعد، 8 مؤلفه و 51 شاخص تشکیل شده، امتیاز توان مالی بانکها به صورت سالانه برای 5 سال یاده شده محاسبه گردید. سپس رتبه هر بانک بر اساس امتیاز توان مالی کسب شده در هر سال تعیین گردید. نتایج رتبهبندی توان مالی بانکهای ایرانی که به تفکیک دو گروه بانکهای خصوصی و بانکهای خصوصی شده ارائه شده است، نشان میدهد بانکهای خصوصی شده در مقایسه با بانکهای خصوصی از امتیاز توان مالی بالاتری برخوردارند. در گروه بانکهای خصوصی شده، بانک ملت بهترین رتبه توان مالی را طی دوره مورد بررسی کسب کرد و بانکهای صادرات و تجارت در رتبههای بعدی قرار گرفتند. در میان بانکهای خصوصی نیز طی دوره مورد بررسی، بانکهای پاسارگاد، اقتصاد نوین و پارسیان به ترتیب بهترین وضعیت را از نظر توان مالی داشته اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rating Iranian Banks According to their Financial Strength

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Salim 1
  • Jafar Babajani 2
  • Abolfazl Jafari 3

1 Associate Professor of Accounting, Allameh Tabataba'i University,Tehran, Iran

2 Professor of Accounting, Allameh Tabataba’i University,Tehran, Iran,

3 Ph.D. Student of Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the essential needs of Iranian financial market participants (including money market and capital market participants) is rating Iranian banks based on their financial strength. This rating helps stakeholders, including shareholders, investors, customers, central bank and etc., to obtain more accurate information regarding inherent safety and soundness of Iranian banks. The aim of this study is rating Iranian banks, based on financial strength, specifically those listed on the Tehran Stock Exchange (TSE) and Iran OTC market. All the banks were separated into two groups of privatized and non-governmental banks. The period of the research is 5 years from 2012 to 2016. For this purpose, first a financial strength score was determined for each of the banks using a reflective component-based model which includes 4 dimensions, 8 factors and 51 indicators, Then the banks were ranked based on their financial strength scores in two separate groups of privatized and non-governmental banks. The results show that privatized banks compared with non-governmental banks have higher financial strength scores. In the group of privatized banks, Mellat Bank had the highest score and hence the highest rank in terms of financial strength. In the group of non-governmental banks, Pasargad Bank, EN Bank and Parsian Bank, respectively had the highest scores and hence the highest ranks in terms of financial strength.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bank
  • Financial Strength
  • Model
  • rating
احمدیان، اعظم، (1392)، ارزیابی شاخص‌های سلامت بانکی در بانک‌های ایران (1390-1391)، پژوهشکده پولی و بانکی، مقاله کاری شماره MBRI 9222، زمستان 1392.
بابائی نعمتی، فرید، (1391)، مقایسه رتبه‌بندی بانک‌ها مبتنی بر رویکرد ترکیبی FAHP - TOPSIS و رویکرد سازمان بورس اوراق بهادار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد MBA گرایش حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
بت‌شکن، محمدهاشم؛ شمس، شهاب‌الدین و جعفری، ابوالفضل، (1388)، تحلیل صنعت رتبه­بندی اعتباری در دنیا و بررسی موانع و راهکارهای پیش روی این صنعت در ایران، فصلنامه مدیریت و توسعه، دوره 10، شماره 40، صص44 -64.
پورکاظمی، محمدحسین، (1385)، رتبه‌بندی بانک‌های تجاری کشور، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 14، شماره 39 و 40، ص 101-59.
جعفری، ابوالفضل، (1386)، نگاهی به بزرگترین مؤسسه رتبه‌بندی دنیا: استاندارد اند پورز و سیر تکامل آن، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 1295.
حنفی­زده، پیام، (1391)، "طراحی مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی استانداری­ها"، طرح پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش وزارت کشور.
حنفی­زاده، پیام و رحمانی، آرزو ، (1389)، "روش تحقیق ساختارهای چندبُعدی"، تهران، انتشارات ترمه.
کاظمی، حوریه، (1391)، رتبه‌بندی بانک‌های تجاری ایران با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند هدفه (روش برنامه‌ریزی آرمانی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حسابداری بانکی، مؤسسه عالی بانکداری.
Bannier, Ch. E. and Tyrell M. (2005), ‘Modeling the Role of Credit Rating Agencies – Do They Spark off A Virtuous Circle?’ Working Paper Series: Accounting and Finance 165, W. Goethe-University.
Belloti, T., Matousek, R. and Stewart, C. (2011), ‘Are rating agencies’ assignments opaque? Evidence from international banks’, Expert Systems with Applications, Vol. 38, No. 4, pp.4206-4214.
Boot, A.W.A., Milbourn, T.T. and Schmeits, A. (2006), ‘Credit ratings as coordination mechanisms’, The Review of Financial Studies, Vol. 19, No. 1, pp. 81-118.
Cantor, R. and Packer, F. (1994), ‘The credit rating industry’, Quarterly Review, Federal Reverse Bank of New York, Vol. 19, No. 2, pp.1-26.
Capital Intelligence Ratings, Seminar/Workshop on Bank Counterparty Risk Analaysis & Credit Ratings, Istanbul, Turkey, March 2014.
Estrella, A. and Others, (2000). “Credit Ratings and Complementary Sources of Credit Quality Information”, Basel Committee on Banking Supervision Working Papers, No. 3.
Fight, A. (2001), ‘The Rating Game’, John Wiley & Sons, Inc, New York.
Fitch Ratings, ‘Volatility Ratings: An Introductory Primer’, July 2011.
Fitch Ratings, ‘Global Financial Institutions Criteria’, January 2014.
Godlewski, C.J. (2007), ‘Are ratings consistent with default probabilities? Empirical evidence on banks in emerging market economies?’ Emerging Markets Finance and Trade, Vol. 43, No. 3, pp.5-23.
Hammer, P.L., Kogan, A. and Lejeune, M.A. (2007), ‘Reverse-engineering banks’ financial strength ratings using logical anaysis of data’, Rutcor Research Report 10-2007.
Hanafizadeh, M. R., Saghaei, A. and Hanafizadeh, P. (2009). An Index for Cross-Country Analysis of ICT Infrastructure and Access, Telecommunications Policy, 33(7), 385-405.
Laruccia, E. and Revoltella, D. (2000), ‘Banking system stability in developing and transition economies: an analysis of the determinants of Moody's bank financial strength rating’, Banca Commerciale Italiana Working Paper R2000-1, Italy.
Levich, R. M., Majnoni, G. and Reinhart C. (2002), ‘Ratings, Rating Agencies and the Global Financial System’. Kluwer Academic Publishers.
Moody’s Investors Service, ‘Moody’s Bank Financial Strength Ratings: Global Methodology’, February 2007.
Morgan D. P. (2002), ‘Rating banks: risk and uncertainty in an opaque industry’, The American Review 92 (4), 874-888.
Öğüt, H., Doğanay, M.M., Ceylan, N.B. and Aktaş, R. (2012), ‘Prediction of bank financial strength ratings: the case of Turkey’, Economic Modeling, Vol. 29, No. 3, pp.632- 640.
Packer, F and Tarashev, N. (June 2011), ‘Rating methodologies for banks’, BIS Quarterly Review, Bank for International Settlement.
Pasiouras, F., Gaganis, C. and Zopounidis, C. (2006), ‘The impact of bank regulations, supervision, market structure, and bank characteristics on individual bank ratings: a cross-country analysis’, Review of Quantitative Finance and Accounting, Vol. 27, No. 4, pp.403-438.
Pasiouras, F., Gaganis, C. and Doumpos, M. (2007), ‘A multicriteria discrimination approach for the credit rating of Asian banks’, Annals of Finance, Vol. 3, No. 3, pp.351-367.
Poon, W.P.H., Firth, M. and Fung, H.-G. (1999), ‘A multivariate analysis of the determinants of Moody's bank financial strength ratings’, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, Vol. 9, No. 3, pp.267-283.
Sayed Abdallah, W. M. (2013), ‘The impact of financial and non-financial measures on banks’ financial strength ratings: the case of the Middle East’. Ph.D Thesis, Salford Business School, University of Salford, UK.
Seitzinger, M. V. (August 2005), ‘Credit Rating Agencies: Current Federal Oversight and Cogressional Conserns’, CRS Report, RS22215.
Servigny A. and Renault O. (2004), ‘Measuring and managing credit risk’, McGraw-Hill, New York, NY.
Standard & Poor’s, RatingsDirect, ‘banks: rating methodology and assumptions’, November 2011
www.ciratings.com
www.fitchratings.com
www.moodys.com
www.standardandpoors.com