نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، ایران

2 استادیار گروه حسابداری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

3 استادیار گروه مدیریت و حسابداری، واحد بندرعباس ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بندرعباس ، ایران

4 استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ، هرمزگان، ایران

چکیده

سیستم اطلاعات حسابداری می‌تواند نقش بسزایی در کمک به حفاظت از محیط زیست از سوی شرکت‌های تولیدی آلاینده بر عهده گیرد. اینکه مخارج مصرف شده برای محیط زیست از سوی شرکت چگونه در حساب‌ها منعکس شود یا نحوه افشای آنها چگونه باشد، مسائلی هستند که حسابداری می‌تواند با پرداختن به آنها، اطلاعات مناسبی به مدیریت ارائه نماید. با این وجود علیرغم نقش مهم حسابداری زیست‌محیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از اینرو هدف اصلی این پژوهش ارائه الگویی جامع از اهمیت نسبی شاخص‌های حسابداری زیست‌محیطی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق آمیخته در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و در بخش کمی 194 نفر از مدیران، کارشناسان و افراد مطلع در حوزه حسابداری زیست‌محیطی است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از روش نظریه داده بنیاد و در بخش کمی از معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته‌های بخش کیفی نشان داد که شش مقوله اصلی تعهد مدیریت ارشد، استراتژی، عدم قطعیت، مشروعیت اجتماعی، نظارت و کنترل محیطی و سیستم اطلاعات حسابداری به عنوان ابعاد مدل شناسایی شده‌اند. در نهایت در بخش کمی نتایج مدل ضریب تاثیر عامل های تغییر بر پیامدها نشان دهنده تایید روابط بود و از نتایج شاخص نیکویی برازش، مقدار شاخص برازش برابر 943/0 شد که نشان از برازش و مطلوبیت قوی مدل است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Provide a Comprehensive Model of the Relative Importance of Environmental Accounting Indicators Using Modeling (SEM).

نویسندگان [English]

  • Sedighe Azizi 1
  • Hojatollah Salari 2
  • Mohammad Hossein Ranjbar 3
  • David Khodadadi 4

1 Phd Student of Accounting, Islamic Azad University, bandarabas Branch

2 Assistant Professor of Accounting, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran

3 Department of Accounting and Finance, Faculty of Humanities, Ismalic Azad University, Bandar Abbas Branch, Bandar Abbas, Iran

4 Assistant Professor, Islamic Azad University, bandarabas Branch, Hormozgan, Iran.

چکیده [English]

The accounting information system can play a significant role in helping to protect the environment from polluting manufacturing companies. How the company's spending on the environment is reflected in the accounts or how they are disclosed are issues that accounting can address to the management by providing them with appropriate information. However, despite the important role of environmental accounting, no comprehensive index has been provided so far; Therefore, the main purpose of this study is to provide a comprehensive model of the relative importance of environmental accounting indicators. The present study was performed using mixed research method in both qualitative and quantitative sections. The statistical population of the research is in the qualitative part, the faculty members of the universities and in the quantitative part, 194 people are managers, experts and knowledgeable people in the field of environmental accounting. For the analysis of qualitative data, the method of the data theory of the foundation has been used and in a small part, structural equations have been used. The findings of the qualitative section showed that the six main categories of senior management commitment, strategy, uncertainty, social legitimacy, environmental monitoring and control and accounting information system have been identified as dimensions of the model. Finally, in the quantitative part of the model, the effect coefficient of change factors on the results showed the confirmation of the relationship and from the results of the fitness index, the value of fitness index was 0.943, which indicates the fit and strong utility of model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Accounting
  • Environment
  • Structural Equation Modeling (SEM)
آزادی، کیهان؛ موجودی نیای کسمایی، سیمین. (1396). اثرات زیست‌محیطی بنگاه‌های اقتصادی و نقش حسابداری سبز، دهمین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت، رشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
ثقفی، علی؛ صیدی، حجت الله. (1382). تئوری های هنجاری؛ پلی بین واقعیت و غایت حسابداری. مطالعات تجربی حسابداری مالی،1(2)،61-82.
حیاتی، نهال؛ حجازی، رضوان؛ حسینی، سیدعلی؛ باستانی، سوسن. (1397). استخراج مولفه‌های زیست محیطی از گزارشات فعالیت هیات مدیره شرکت‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7(28) 43 - 69 .
جوادی پور، علی. (1397). بررسی کاربرد حسابداری مدیریت در واحدهای تولیدی خودروسازی ایران پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
دیانتی دیلمی، زهرا؛ حسین پور، امیر حسین؛ احمدی، حسین. (1394). اثرابزارهای مراحل تکامل حسابداری مدیریت بر روی سود عملیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12(46)، 55-78.
فخاری، حسین؛ ملکیان، اسفندیار؛ جفایی، منیر. (1396). تبیین و رتبه بندی مولفه‌ها وشاخص‌های گزارشگری زیست‌محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی به روش تحلیل سلسله مراتبی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. حسابداری ارزشی و رفتاری، 2(4)، 153-187.
گنجی، فرشاد؛ کریمی، زهرا؛ دیوانی، صاحب. (1396). عوامل و موانع موثر بر اجرای حسابداری مدیریت محیط زیست، ششمین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین، گرگان، انجمن علمی و حرفه‌ای مدیران و حسابداران گلستان.
Bordt, M. (2018). Discourses in ecosystem accounting: A survey of the expert community. Ecological Economics, 144 (23), 82–99
Deng, Q., Liao, H., Guo, Y., Ren, Q. (2018). An environmental benefits and costs assessment model for remanufacturing process under quality uncertainty. Journal of Cleaner Production, 178 (11), 45-58
Maayer, N., Henriques, I., & Sadorsky, P. (2018). Do environmental management systems improve business performance in an international setting? Journal of International Management, 14(4), 364-376.
Prot, T. (2018). Environmental management systems and financial performance: The joint effect of switching cost and competitive intensity. Journal of Cleaner Production, 113, 781-791.
Jian, K. (2018). The fit between environmental management systems and organizational learning orientation. International Journal of Production Research, 52(10), 2901-2914.
Khanmi, S. M. (2019). Supplier development or supplier switching? International Journal of Production Research, 50(11), 3066-3079.
Makz, Sh. (2019). Effects of environmental strategy, environmental uncertainty and top management's commitment on corporate environmental performance: The role of environmental management accounting. Journal of Cleaner Production, 180 (4), 297-306
Latan, H., Jabbour, C., Jabbour. D., Wamba, S., Shahbaz. M. (2018). Effects of environmental strategy, environmental uncertainty and top management's commitment on corporate environmental performance: The role of environmental management accounting. Journal of Cleaner Production, 180 (11), 297-306
Kooten, G., Nijnik, M., Bradford, K. (2018). Can carbon accounting promote economic development in forest-dependent, indigenous communities? Forest Policy and Economics, 100 (23), 68–74
John, R. C. (2019). Supply chain variability, organizational structure, and performance: The moderating effect of demand unpredictability. Journal of Operations Management, 26(5), 557-570
Hamri, J. L. (2019). Dynamic capabilities, innovation and organizational learning: Interrelations and impact on firm performance. Procedia--Social and Behavioral Sciences, 213, 985-981
Nasrat, D. H. (2019). Why some new products are more successful than others? Journal of Marketing Research, 38(3), 362-375.
Jonz, S. (2010), Sustainable development and environmental management systems in the czech republic. International Journal for Quality research Danka Némethová. University of Pardubice, Mendel University of Agriculture and Forestry Brno, Masaryk University Brno, Czech Republic, PP.1,7
Davis, A. (2018). Environmental management rivalry and firm performance. Journal of Strategy and Management, 10(2), 227-247
Lo, G. (2018). The impact of environmental management systems on financial performance in fashion and textiles industries. International Journal of Production Economics, 135(2), 561-567
Ninan, G. T. (2019). Linking two dimensions of entrepreneurial orientation to firm performance: The moderating role of environment and industry life cycle. Journal of Business Venturing, 16(5), 429-451.
Heryan, B. (2019). Discourses in Ecosystem Accounting: A Survey of the Expert Community. Ecological Economics 144 (11), 82–99
Mentz, S. (2019). Assessing the impact of environmental management systems on corporate and environmental performance. Journal of Operations Management, 21(3), 329-351.
Maks, B. (2019). Challenges of the “green imperative”: A natural resource-based approach to the environmental orientation business performance relationship. Journal of Business Research, 58(4), 430-438.
Maslo, S., Aioze, R., Faizem, D. (2019). Environmental management accounting practices and Islamic corporate social responsibility compliance: evidence from ISO14001 companies. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 145 (43), 343 – 351
Notte, A., Vallecillo, S., Maes, J. (2018). Capacity as “virtual stock” in ecosystem services accounting. Ecological Indicators, 98 (21), 158–163
 Wang, J., Wanga, R., Zhu, Y., Li, J. (2018). Life cycle assessment and environmental cost accounting of coal-fired power generation in China. Energy Policy, 115 (19), 374–384.