حسابداری مالی
علیرضا جوادی پور؛ جعفر باباجانی؛ قاسم بولو؛ وجه الله قربانی زاده
چکیده
هدف: با توجه به نبود پژوهش جامعی در کشور در راستای ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی، پژوهش حاضر بدین موضوع پرداخته و مدلی کاربردی جهت استفاده ذی نفعان از فعالیت‌های کمیته حسابرسی ارائه شده است. روش: روش پژوهش مورد استفاده در مرحله اول پژوهش استخراج ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی از منابع نظری ...
بیشتر
هدف: با توجه به نبود پژوهش جامعی در کشور در راستای ارائه مدلی جهت ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی، پژوهش حاضر بدین موضوع پرداخته و مدلی کاربردی جهت استفاده ذی نفعان از فعالیت‌های کمیته حسابرسی ارائه شده است. روش: روش پژوهش مورد استفاده در مرحله اول پژوهش استخراج ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی از منابع نظری پژوهش بوده است. سپس جهت غربالگری شاخص‌ها از روش دلفی فازی استفاده شده و همچنین جهت وزن دهی به هر بعد، مولفه و شاخص از روش تصمیم‌گیری چند معیاره بهترین-بدترین ( BWM) استفاده شده است.یافته‌ها: مدل به دست آمده در پژوهش حاضر شامل 3 بخش ارزیابی ویژگی‌های فردی اعضای کمیته حسابرسی، ارزیابی فرآیندهای کاری و گزارشگری کمیته حسابرسی و ارزیابی وظایف و مسئولیت‌های آن بوده که مدل نهایی شامل 3 بعد، 13 مولفه و 78 شاخص است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فرآیندهای کاری و گزارشگری کمیته حسابرسی بیشترین وزن را در ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی داشته و ارزیابی جلسات کمیته حسابرسی به عنوان کانون فعالیت‌های کمیته حسابرسی دارای بیشترین اهمیت در بین مولفه‌های ارزیابی عملکرد می‌باشد. همچنین ارتباط مناسب با هیأت مدیره، تأمین منابع کافی برای فعالیت‌های کمیته حسابرسی، وجود منشور مصوب کمیته حسابرسی و نظارت بر کنترل‌های داخلی و گزارشگری مالی از حیطه‌های مهم ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی می‌باشد. نتایج پژوهش همچنین نشان‌دهنده وجود شکاف معنادار بین وضعیت موجود ارزیابی عملکرد کمیته حسابرسی و مدل به دست آمده در پژوهش می‌باشد.
گزارش های حسابداری
احسان محبی؛ جعفر باباجانی؛ محمدجواد سلیمی؛ محمد تقی تقوی فرد
چکیده
شرکت‌های برق منطقه‌ای سازمان‌هایی هستند که هردوی اهداف اجتماعی و اهداف مالی را جهت انجام ماموریت‌های محول شده دنبال می‌کنند، بنابراین ایفا و ارزیابی مسئولیت پاسخگویی به واسطه اهداف دوگانه‌ای که دارند، از اهمیتی اساسی برخوردار است. در پژوهش حاضر با بررسی نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان گزارش‌های مالی این شرکت‌ها، عوامل اثرگذار ...
بیشتر
شرکت‌های برق منطقه‌ای سازمان‌هایی هستند که هردوی اهداف اجتماعی و اهداف مالی را جهت انجام ماموریت‌های محول شده دنبال می‌کنند، بنابراین ایفا و ارزیابی مسئولیت پاسخگویی به واسطه اهداف دوگانه‌ای که دارند، از اهمیتی اساسی برخوردار است. در پژوهش حاضر با بررسی نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان گزارش‌های مالی این شرکت‌ها، عوامل اثرگذار در گزارشگری مالی بخش مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، ارائه مدلی مناسب با شرایط و ویژگی‌های محیطی شرکت‌های برق منطقه‌ای در ایران است. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز پس از مطالعه کتابخانه‌ای و جستجوی اکتشافی در مبانی نظری و قوانین و مقررات مالی و محاسباتی حاکم بر روابط این اشخاص و با استفاده از پرسشنامه، جمع‌آوری و با بهره‌گیری از روش تحقیق دلفی فازی و آزمون‌های مناسب آماری، تجزیهوتحلیل شده است. شواهد حاصل از تجزیه و تحلیل دیدگاه‌های پرسش‌شوندگان نشان می‌دهد عامل‌های اثرگذار در چهار بعد، شامل سازگاری مدل در ارائه میزان دستیابی به اهداف سازمان، اهداف استفاده‌کنندگان از اطلاعات، سازگاری با قوانین و مقررات مالی و محاسباتی و در نهایت، کنترل بودجه و گزارشگری وضعیت اعتبارات قرار گرفت. خبرگان نیز درباره عامل‌های پیشنهادی این پژوهش برای طراحی و تبیین مدل گزارشگری مالی شرکت‌های برق منطقه‌ای در ایران اجماع‌نظر موافق دارند.
حسابداری مالی
جواد شکرخواه؛ محمد جواد سلیمی؛ سید سروش قاضی نوری؛ علی هدایتی بیلندی
چکیده
صندوق‌های بازنشستگی در ایران از نوع مزایای معین است و پایداری آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. بااین‌وجود ارزیابی پایداری آنها همواره موردانتقاد بوده است. گزارشگری حداقلی و استفاده از شاخص‌های ساده پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی ذینفعان نیست. مسئله، تعیین شاخص‌ها و استانداردهایی برای ارزیابی همه‌جانبه پایداری مالی می‌باشد. ...
بیشتر
صندوق‌های بازنشستگی در ایران از نوع مزایای معین است و پایداری آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. بااین‌وجود ارزیابی پایداری آنها همواره موردانتقاد بوده است. گزارشگری حداقلی و استفاده از شاخص‌های ساده پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی ذینفعان نیست. مسئله، تعیین شاخص‌ها و استانداردهایی برای ارزیابی همه‌جانبه پایداری مالی می‌باشد. برای پاسخ به این مسئله ابتدا مبانی نظری ارزیابی پایداری صندوق‌های بازنشستگی و شاخص‌های مورداستفاده توسط کشورها و سازمان‌های بین‌المللی بررسی گردید. شاخص‌های استخراج‌شده برای نظرخواهی در اختیار خبرگان قرار داده شد و بر روی شاخص‌های کلیدی به روش دلفی فازی اجماع کسب گردید. به‌منظور رتبه‌بندی و تدوین شاخص ترکیبی، با استفاده از نظر خبرگان و روش سوارا شاخص نهایی حاصل شد. از مبانی نظری 27 شاخص در چهار بعد عدالت، کفایت، مالی و نوگرایی استخراج شد و مطابق با نتایج روش دلفی فازی، 15 شاخص کلیدی به تأیید نهایی رسید. از این بین، نسبت پشتیبانی از نظر تأثیر رتبه اول، نرخ جایگزینی و ضریب نفوذ رتبه دوم و سوم را کسب کرد. نتایج حاصل از اجرای روش سوارا تأییدکننده شاخص ترکیبی متشکل از ابعاد عدالت (1 زیر شاخص)، کفایت (3 زیر شاخص) و بعد مالی (11 زیر شاخص) شد. در شاخص ترکیبی، بعد عدالت (6 درصد وزن شاخص ترکیبی)، بعد کفایت (21 درصد وزن شاخص ترکیبی) و بعد مالی (73 درصد وزن شاخص ترکیبی) را تشکیل می‌دهد. نسبت پشتیبانی رتبه اول، نسبت ارزش فعلی دارایی‌ها به تعهدات رتبه دوم و تجزیهوتحلیل اکچوئری رتبه سوم را کسب کرده است. با توجه به شاخص ترکیبی، بعد شاخص‌های مالی بیشترین اهمیت را داشته است.
حسابداری وجنبه های مختلف مالی
امیر مرادی؛ حمیده اثنی عشری؛ محمدحسین رهبان؛ محمد عرب‌مازار یزدی؛ محمدحسین صفرزاده
چکیده
روش شناسی علم طراحی، رهیافتی راه‌حل‌محور برای تعقیب پژوهش‌هایی است که فراتر از فهم وضع موجود، به دنبال خلق وضع مطلوب از طریق ارائۀ مصنوعات نوآورانه و بدیع است. با وجود کاربرد گسترده این روش شناسی در دیگر رشته‌های فنی و مدیریتی و البته گذشت بیش از دو دهه از نخستین پژوهش علم طراحی در حسابداری، ظرفیت آن به قدر مقتضی شناخته نشد، ...
بیشتر
روش شناسی علم طراحی، رهیافتی راه‌حل‌محور برای تعقیب پژوهش‌هایی است که فراتر از فهم وضع موجود، به دنبال خلق وضع مطلوب از طریق ارائۀ مصنوعات نوآورانه و بدیع است. با وجود کاربرد گسترده این روش شناسی در دیگر رشته‌های فنی و مدیریتی و البته گذشت بیش از دو دهه از نخستین پژوهش علم طراحی در حسابداری، ظرفیت آن به قدر مقتضی شناخته نشد، مگر در چند سال اخیر که با استقبال بی سابقه پژوهشگران حسابداری مواجه گردید.با هدف واکاوی روندهای موضوعی، شناسایی کنشگران اثرگذار، و نیز نگاشت ساختار فکری و مفهومی پژوهش‌های حسابداری مرتبط با روش شناسی علم طراحی، در این پژوهش برای نخستین بار، با استفاده از فنون هم‌واژگانی، هم‌نویسندگی، مصورسازی نقشه علمی و ابرواژگان، به تحلیل کتاب‌شناختی 51 مقاله منتشره تا سال 2023 در مجلات نمایه‌شده در آخرین فهرست شورای رؤسای دانشکده‌های علوم مالی استرالیا در نرم افزارهای ووس ویور، مایکروسافت اکسل و زبان پایتون پرداخته‌شد. طبق یافته‌های این مطالعه، بیش از نیمی از تولیدات پژوهشی مربوط به سال‌های 2020 تا 2023 است که دلالت بر اقبال نوظهور پژوهشگران حسابداری به این روش‌شناسی دارد. غالب‌ترین حوزه‌های موضوعی در مقالات علم طراحی، حسابرسی و کنترل است که با کاربرد فناوری‌های نوین و تکنیک‌های تحلیل‌شناسی داده‌ها همراه بوده‌است. پراستنادترین اثر، مقالۀ «روش‌شناسی پژوهش علم طراحی و کاربرد آن در پژوهش سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری» اثر گویدو گیرتس (2011)، که تاکنون 140 استناد صرفاً در پایگاه دادۀ اسکوپوس دریافت کرده است.
حسابداری مالی
مهدی دستی؛ محمد فیروزیان نژاد؛ علی محمودی
چکیده
هدف این مطالعه، ارزیابی کاهش بار مالی دولت از طریق گونه‌شناسی پیشران‌های مؤثر بر حسابداری نسلی در بازار سرمایه می باشد. این مطالعه به لحاظ روش شناسی از الگوی (1978) Colaizzi برای پیاده سازی گام‌های اقدام پژوهی بهره برده است. لذا براساس این الگو، ابتدا از طریق مصاحبه با خبرگان و کدگذاری باز، تلاش گردید تا پیشران های مؤثر بر پیاده سازی حسابداری ...
بیشتر
هدف این مطالعه، ارزیابی کاهش بار مالی دولت از طریق گونه‌شناسی پیشران‌های مؤثر بر حسابداری نسلی در بازار سرمایه می باشد. این مطالعه به لحاظ روش شناسی از الگوی (1978) Colaizzi برای پیاده سازی گام‌های اقدام پژوهی بهره برده است. لذا براساس این الگو، ابتدا از طریق مصاحبه با خبرگان و کدگذاری باز، تلاش گردید تا پیشران های مؤثر بر پیاده سازی حسابداری نسلی شرکت‌های بازار سرمایه مشخص شوند. سپس به منظور روایی سازی گزاره ها، از طریق ارزیابی انتقادی نسبت به تطبیق گزارهها با پژوهش‌های مشابه اقدام گردید تا امکان ورود گزارهها به مرحلهی تشکیل گروه کانونی جهت بحث و تبادل نظر برای تفکیک شناختی هریک از گزارهها در قالب یک مقوله مهیا شود. در ادامه از طریق چکلیست ارزیابی کیو، هریک از گزارهها در حد فاصل 4+ تا 4- امتیازبندی شدند و در نهایت ماتریس 4 طبقهای پیشران های مؤثر در پیاده سازی حسابداری نسلی باهدف کاهش بار مالی دولت بر نسل های آینده ایجاد گردد. نتایج نشان داد، از مجموع 12 مصاحبه و 217 کد باز ایجاد شده، مجموعاً 22 گزاره شناسایی شدند. از طرف دیگر در بخش کمی مشخص شد، 22 معیار شناسایی شده در 4 مقوله ایجاد کننده ی چارچوب گونه شناسی حسابداری نسلی شرکت های بازار سرمایه بودند.
گزارش های حسابداری
فاطمه اسناد؛ حسین فخاری
چکیده
امروزه اهمیت آب و مدیریت منابع آن از جمله موضوعات بحث انگیز درسطح جهانی بدلیل تغییرات آب و هوایی است. این موضوع خصوصاً در کشور ایران که از خشکسالی مستمر رنج می برد با اهمیت تر می‌باشد. از همین رو هدف پژوهش حاضر، تبیین عوامل موثر بر گزارشگری آب در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور با استفاده از داده ...
بیشتر
امروزه اهمیت آب و مدیریت منابع آن از جمله موضوعات بحث انگیز درسطح جهانی بدلیل تغییرات آب و هوایی است. این موضوع خصوصاً در کشور ایران که از خشکسالی مستمر رنج می برد با اهمیت تر می‌باشد. از همین رو هدف پژوهش حاضر، تبیین عوامل موثر بر گزارشگری آب در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور با استفاده از داده های 102 شرکت طی سال های 1391 الی1400 (1020 سال-شرکت) که به روش حذفی انتخاب شدند، عوامل موثر بر افشای گزارشگری آب تعیین و با روش رگرسیون گام به گام و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین میزان افشا مربوط به آب متعلق به شرکت‌های صنعت شیمیایی و نفتی بوده، همچنین در بررسی عوامل موثر بر گزارشگری آب مشخص شد که عوامل سن شرکت، اندازه هیئت مدیره، تخصص مالی کمیته حسابرسی، تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی، بازده دارایی، میانگین بارش سالانه، شهرت، قوانین و حساسیت صنعت به آب بر گزارشگری آب شرکت‌ها تاثیرگذار بودهاند، این یافته‌ها میتواند برای برنامهریزی وکنترل در خصوص مدیریت آب و همچنین شناخت سرمایهگذاران از محرکهای افشای شرکتی در تشکیل پرتفوی بهینه شان مفید باشد.
ابزارهای حسابداری
زهرا جعفری؛ رحیم بنابی قدیم؛ رسول عبدی
چکیده
هدف این مطالعه، ارزیابی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی براساس مقایسه‌ی الگوریتم‌های فرا ابتکاری در سطح بانک‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه می‌باشد. این مطالعه به لحاظ روش شناسی ترکیبی و کاربردی تلقی می‌شود. به این صورت که ابتدا از طریق فرآیند غربالگری محتوایی سیستماتیک، نسبت به شناسایی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت ...
بیشتر
هدف این مطالعه، ارزیابی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی براساس مقایسه‌ی الگوریتم‌های فرا ابتکاری در سطح بانک‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه می‌باشد. این مطالعه به لحاظ روش شناسی ترکیبی و کاربردی تلقی می‌شود. به این صورت که ابتدا از طریق فرآیند غربالگری محتوایی سیستماتیک، نسبت به شناسایی معیارهای مؤثر بر مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی جهت ارزیابی بانک‌های پذیرفته شده اقدام می‌شود. سپس با اتکاء به دو الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات و گرگ خاکستری و استخراج داده‌های مرتبط با معیارهای شناسایی شده در حد فاصل سال‌های 1397 تا 1401، تلاش می‌شود تا نقطه‌ی بهینه‌ی مطلوبیت یکپارچگی ثبات مالی بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مشخص شوند. در این فرآیند از طبق بسط معادلات ریاضی هریک از الگوریتم‌های فرا ابتکاری و کدهای دستوری نرم‌افزار متلب، نسبت به پاسخ به سوال‌های پژوهش اقدام لازم صورت می‌گیرد. نتایج مطالعه نشان داد، هر دو الگوریتم فرا ابتکاری مورد استفاده در این مطالعه، دارای قابلیت لازم برای تعیین مطلوبیت ثبات مالی بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند. اما براساس ضرایب آزمون ویلکاکسون، الگوریتم گرگ خاکستری نسبت به الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات، از دقت بالاتری برای پیش‌بینی کارکردِ معیارهای شناسایی شده در تعیین مطلوبیت ثبات مالی بانک‌های پذیرفته شده برخوردار می‌باشد. همچنین مشخص گردید که مهمترین معیار مؤثر در تقویت تعیین مطلوبیت ثبات مالی بانک‌ها، گردش نقدینگی در الگوریتم گرگ خاکستری می‌باشد.
حسابرسی مالی
اکرم افسای
چکیده
هدف این مطالعه بررسی رابطه بین تخصص مالی و تجربه رئیس کمیته حسابرسی با انتخاب حسابرس، حق الزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، نمونه‌ای برابر با 99 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1394 تا 1401 معادل 792 سال-شرکت، با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مبتنی بر داده‌های ترکیبی مورد بررسی ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی رابطه بین تخصص مالی و تجربه رئیس کمیته حسابرسی با انتخاب حسابرس، حق الزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، نمونه‌ای برابر با 99 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1394 تا 1401 معادل 792 سال-شرکت، با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مبتنی بر داده‌های ترکیبی مورد بررسی قرارگرفت. یافته-ها نشان داد شرکتهایی که رؤسای کمیته حسابرسی آنها دارای تخصص مالی هستند، احتمال اینکه سازمان حسابرسی و موسسات حسابرسی دارای امتیاز کنترل کیفیت الف را به عنوان حسابرس مستقل خود انتخاب نمایند، بیشتر است. همچنین، مطابق با یافته‌ها، تخصص مالی رؤسای کمیته حسابرسی منجر به افزایش حقالزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی می‌شود. با این حال این مطالعه رابطه معناداری بین تجربه رئیس کمیته حسابرسی با انتخاب حسابرس و حقالزحمه حسابرسی شناسایی نکرد، اما رابطه بین تجربه رئیس کمیته حسابرسی بر کیفیت حسابرسی مثبت و معنادار شناسایی شد. یافته‌های این مطالعه با مستند کردن اینکه تخصص مالی و تجربه رؤسای کمیته حسابرسی برای ارتقاء فرآیند حسابرسی و کیفیت حسابرسی حائز اهمیت است، به ادبیات کمک مینماید.
حسابداری مالی
اعظم ولی زاده لاریجانی
چکیده
یکی از گزارش‌هایی که شرکت‌ها حسب صلاحدید سازمان بورس و اوراق بهادار ملزم به انتشار آن هستند، گزارش تفسیری مدیریت است. این گزارش از جمله اقلام مهمی است که همراه با صورت‌های مالی منتشر می‌شود و هدف آن بهبود سودمندی اطلاعات ارائه شده واحد تجاری است که همراه صورت‌های مالی ارائه می‌شود. از این‌رو در این تحقیق رابطه بین ارائه گزارش تفسیری ...
بیشتر
یکی از گزارش‌هایی که شرکت‌ها حسب صلاحدید سازمان بورس و اوراق بهادار ملزم به انتشار آن هستند، گزارش تفسیری مدیریت است. این گزارش از جمله اقلام مهمی است که همراه با صورت‌های مالی منتشر می‌شود و هدف آن بهبود سودمندی اطلاعات ارائه شده واحد تجاری است که همراه صورت‌های مالی ارائه می‌شود. از این‌رو در این تحقیق رابطه بین ارائه گزارش تفسیری مدیریت از سوی شرکت‌ها با مدیریت سود مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین با توجه به اهمیت نقش زنان در بهبود گزارشگری مالی شرکت‌ها، اثر حضور زنان در هیئتمدیره بر رابطه مذکور بررسی شده است.
جامعه آماری این تحقیق شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران طی سال‌های 1390 تا 1401 می‌باشد. فرضیههای این تحقیق با استفاده از رگرسیون خطی مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که ارائه گزارش تفسیری مدیریت از سوی شرکت‌ها موجب کاهش مدیریت سود شده است. همچنین کاهش مدیریت سود در بین شرکتهایی که در بین اعضای هیئتمدیره خود از حضور زنان استفاده نمودهاند، بیشتر است.
